Afrikaanse Unie trapt Marokko meteen op de tenen

Mohamed Abdelaziz, de president van de Democratische Arabische Republiek
Sahrawi en algemeen secretaris van de bevrijdingsbeweging Polisariofront,
is vorige week op de eerste vergadering van de Afrikaanse Unie tot een van
de vijf regionale vertegenwoordigers van de nieuwe organisatie gekozen.
Abdelaziz behoort ook tot het kransje van vijf voor de periode van één jaar
verkozen vice-presidenten van de Unie, en zou ook deel kunnen gaan uitmaken
van de 15 leden tellende Raad voor Vrede en Veiligheid, het machtigste
orgaan dat de instelling zal krijgen.

De Afrikaanse Unie voert de Democratische Arabische Republiek Sahrawi een
uitgestrekte lap woestijn ten zuiden van Marokko die ook als de Westelijke
Sahara bekend staat op haar website (www.africa-union.org) op als een
gewone lidstaat. Maar het dunbevolkte en grondstoffenrijke gebied, een
voormalige Spaanse kolonie, is omstreden. Marokko annexeerde de Westelijke
Sahara in 1975. Het Polisariofront, de belangrijkste politieke organisatie
van de inwoners van het gebied, riep na het vertrek van de Spaanse heersers
een onafhankelijke staat uit en probeert nog steeds vanuit het buurland
Algerije zijn rechten te doen gelden. De VN bemiddelen in het conflict; een
referendum dat uitsluitsel moet geven over wat de meerderheid van de
bevolking in het gebied wil, is al meermaals uitgesteld.

Marokko verliet de Organisatie voor Afrikaanse Eenheid (0AU) in 1982 nadat
die organisatie de Democratische Arabische Republiek Sahrawi als lidstaat
had erkend. De Afrikaanse Unie, die sinds vorige week de OAU vervangt,
strooit nog wat zout in die oude wonde door Polisario-leider Mohamed
Abdelaziz als de vertegenwoordiger van de Noord-Afrikaanse landen naar
voren te schuiven.

De Marokkaanse regering had het door het huwelijk van Mohammed VI blijkbaar
te druk om officieel te reageren, maar de staatspers haalde al fel uit.
“Deze vernederende bestuursdaad maakt duidelijk dat de nieuwe instelling
separatisme boven eenheid stelt, en instabiliteit boven vrede en
veiligheid,” schreef een commentator van het dagblad Assahra Al Maghribya.
Volgens Le Matin du Sahara et du Maghreb, een andere staatskrant, “werd de
Afrikaanse Unie geboren met dezelfde genetische afwijking als haar moeder,
de Organisatie voor Afrikaanse Eenheid. De Afrikanen hebben weer een valse
start genomen door toe te laten dat een parasitaire entiteit verdeeldheid
en anarchie blijft zaaien.” Volgens Le Matin zit Algerije, de grote rivaal
van Marokko in Noord-Afrika, achter de zaak. De ‘regering in ballingschap’
van de Democratische Arabische Republiek Sahrawi huist nog altijd in
Tindouf in het zuidwesten van Algerije.

Marokko heeft geprobeerd andere Afrikaanse landen aan zijn kant te krijgen
door die landen voor 120 miljoen dollar schulden kwijt te schelden. De
regering in Rabat heeft ook economische hulp aangeboden aan Senegal en
Burkina Faso. Maar die pogingen waren niet voldoende om een meerderheid te
creëren onder de 53 lidstaten van de Afrikaanse Unie.

De VN-veiligheidsraad zou later deze maand moeten stemmen over een plan van
de Amerikaanse VN-bemiddelaar James Baker dat de Westelijke Sahara
verregaande autonomie onder Marokkaans bestuur zou geven. Het gebied zou
een eigen parlement en een autonoom bestuur krijgen, met bevoegdheden op
het vlak van belastingen, ordehandhaving, onderwijs, handel,
infrastructuur, visserij en mijnbouw. Marokko zou instaan voor
landsverdediging, buitenlandse zaken en de gemeenschappelijke munt. Het
voorstel wordt gesteund door Frankrijk en Groot-Brittannië, maar riep in
april verzet op van Rusland. Het Polisariofront is tegen het plan voor de
Sahrawi’s kan alleen volledige zelfbeschikking een uitweg bieden uit het
conflict.