Egypte wil wapens in Rusland kopen, rol VS neemt af

Rusland, dat overhoop ligt met Washington over de groeiende politieke crisis in Oekraïne, bedreigt een langdurige militaire relatie tussen de Verenigde Staten en één van hun traditionele bondgenoten in het Midden-Oosten: Egypte.

  • © Reuters/RIA Novosti © Reuters/RIA Novosti

Een foto waarop de Russische president Vladimir Poetin de hand schudt van veldmaarschalk Abdul Fatah al-Sisi - de facto de leider van het land - werd de afgelopen weken getoond in kranten en op tv in de Arabische wereld.

Al-Sisi, die van plan is om later dit jaar mee te doen aan de presidentsverkiezingen van Egypte, was in Moskou om te onderhandelen over een gewichtige wapendeal van twee miljard dollar.

“De Amerikaanse regering heeft het moderne Egyptische leger de afgelopen drie decennia opgebouwd”, zegt Natalie J. Goldring van de van de Edmund A. Walsh School voor Buitenlandse Dienst aan de Universiteit van Georgetown. Egypte zou het leger ondersteboven moeten keren als het nu naar Russische wapens overstapt, merkte ze op.

Ironisch genoeg zal, als de wapendeal wordt ondertekend, de financiering afkomstig zijn van drie sterke bondgenoten van de Verenigde Staten in de regio: Saoedi-Arabië, Koeweit en de Verenigde Arabische Emiraten: landen die zelf erg afhankelijk zijn van wapens uit de VS.

De drie landen hebben vorig jaar meer dan 12 miljard dollar aan Egypte beloofd. Dat deden ze om twee redenen: allereerst om economische steun te verlenen aan het bankroete regime van al-Sisi, die de voormalige president Mohamed Morsi van de Moslimbroederschap heeft verdreven. Ten tweede om tegenwicht te bieden aan de dreiging van de VS om miljarden dollars aan militaire subsidies te reduceren of op te schorten, of om de wapenleveringen aan Caïro te staken.

De VS hadden hun ongenoegen uitgesproken over het verdrijven van Morsi, het hoofd van de eerste democratisch gekozen regering van Egypte.

80 procent

Ondanks de spanningen zal het Egyptische leger in de nabije toekomst gedomineerd blijven door wapens uit de VS, zegt Goldring.

Volgens de Onderzoeksdienst van het Amerikaanse Congres (CRS) is meer dan 80 procent van de wapenleveringen aan Egypte (naar waarde in dollars) van de afgelopen jaren afkomstig uit de Verenigde Staten.

De regering van de VS heeft jaarlijks ruwweg 1,3 miljard dollar aan militaire steun verstrekt sinds Israël en Egypte een vredesverdrag ondertekenden in 1979.

“Terwijl de aandacht is gericht op de monetaire waarde van de overeenkomst, is het belangrijker te kijken naar de soorten Russische wapens die worden verhandeld”, zegt Goldring, die zich tevens bij het Acronym Institute bezighoudt met kwesties rond conventionele wapens en wapenhandel.

Pieter Wezeman, onderzoeker bij het Wapentransportprogramma van het Stockholm International Peace Research Institute (SIPRI), vertelt dat de deal onder meer luchtafweersystemen, MiG-29- of Soechoj-gevechtsvliegtuigen, gevechts- en transporthelikopters en antitankwapens zal omvatten.

Dat Egypte op zoek zou zijn naar dergelijke wapens om wapentuig uit de VS aan te vullen, is niet verrassend, merkt hij op. Egypte heeft al lange tijd getracht om de wapenleveranciers te diversifiëren, om zodoende niet afhankelijk te zijn van Washington.

Wezeman zegt dat er berichten zijn geweest dat Egypte op zoek is naar nieuwe gevechtsvliegtuigen van een andere leverancier dan de Verenigde Staten, om de verouderde Sovjet- en Chinese modellen te vervangen. Daarbij zouden China, Rusland, of zelfs overtollige gevechtsvliegtuigen van Franse makelij uit de Verenigde Arabische Emiraten in beeld zijn.

Goldring zegt de militaire gevolgen van de aanschaf samenhangen met de soorten wapens waarom het gaat.

Hoewel geavanceerde grondraketsystemen een veel kleiner prijskaartje hebben dan grotere systemen zoals gevechtsvliegtuigen, kan de overdracht veelzeggende militaire gevolgen hebben, merkte ze op.

Voor het vredesverdrag met de Verenigde Staten uit 1979 was Egypte voornamelijk uitgerust met wapensystemen uit de Sovjet-Unie. Goldring zegt dat het moderniseren van de wapens uit de jaren zestig en zeventig op militair vlak waarschijnlijk minder betekenis heeft.

Geopolitiek

“Deze Russische verkoop gaat niet alleen om de potentiële militaire effecten, maar ook om wereldpolitiek”, zei ze. Door de Egyptische aankoop te financieren, toont de Saoedische regering een voorkeur voor de Egyptische militaire regering ten opzichte van de Moslimbroederschap en de voormalige Egyptisch leider Mohamed Morsi, merkt Goldring op. En op zijn beurt krijgt Rusland geld van Saoedi-Arabië om de wapens te leveren.

De verkoop kan Rusland mogelijkerwijs ook helpen om de banden tussen Egypte en de VS verder te verzwakken, voegt ze eraan toe.

De Saoedi’s hebben gigantische hoeveelheden hulp aan de militaire regering beloofd. Net een week nadat het leger de macht greep in juli 2013, werd 5 miljard dollar toegezegd.

De Saoedi’s hebben ook bijdragen van de Verenigde Arabische Emiraten (3 miljard dollar) en Koeweit (4 miljard dollar) georganiseerd. Daardoor liep te totale steun op voor tot 12 miljard dollar.

Wezeman zegt dat de deal, als hij doorgaat, niet betekent dat Rusland de enige of dominante wapenleverancier van Egypte zal worden, en dat het land daarmee profiteert van de huidige breuk in de relaties tussen Egypte en Washington.

Hij zegt dat de Verenigde Staten nog steeds van plan zijn hun omvangrijke militaire hulp voort te zetten, en dat Egypte ook elders op zoek is naar wapens.

Ondanks het feit dat de EU-lidstaten overeen waren gekomen dat ze hun wapenexporten naar Egypte zorgvuldig zouden heroverwegen na het geweld van afgelopen augustus, lijken ze niet van plan te zijn om überhaupt geen wapens meer aan Egypte te verkopen, zegt Wezeman.

Vorige week werd gemeld dat Egypte dicht bij het ondertekenen van een deal van 1 miljard euro met een Frans bedrijf was, om vier tot zes nieuwe raketbewapende korvetten voor de marine te kopen. En vorig jaar waren er berichten dat Egypte twee onderzeeërs uit Duitsland heeft besteld, die nu worden gebouwd (met twee nieuwe orders dit jaar).

Wezeman zegt dat Egypte ook al lange tijd een markt voor Chinese wapens is, en dat er geen twijfel is dat China hard zal werken om die relatie te onderhouden.

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.