Oorlogstribunalen verstrikt in corruptieschandalen

De beklaagden van de VN-tribunalen hebben recht op juridische bijstand als
ze door de griffie behoeftig worden bevonden. In dat geval worden de
erelonen en de kosten voor de advocaten van de verdediging gedragen door
het tribunaal zelf. Aan die advocaten werd de afgelopen jaren een bom geld
uitgegeven: de twee tribunalen betaalden in 1999 9,7 miljoen euro aan
advocaten van de verdediging. Voor 2000 en 2001 zou die uitgavenpost
telkens meer dan 11,5 miljoen euro bedragen.

Verschillende advocaten zouden het met hun cliënten op een akkoordje hebben
gegooid om hen aan te werven, bij het tribunaal een honorarium los te
weken en het bedrag dat in één geval 342.000 euro bedroeg te verdelen.
Volgens OIOS hebben de advocaten van de verdediging in Arusha hun cliënten
en hun familie ook cadeaus gedaan in de vorm van kleding, computers,
audiomateriaal, video’s en televisietoestellen. Eén beklaagde zou
bijvoorbeeld twee computers, een gouden horloge en acht radio’s hebben
gekregen in ruil voor het op post houden van één van zijn advocaten.

Het misbruik lag er volgens de interne VN-waakhond dik bovenop. De dure
cadeau’s stonden opgestapeld in de cellen van bepaalde gedetineerden. De
afzender ervan stond met naam en toenaam in het giftenregister. Toch
verklaarden de twee griffiers dat het verdelen van erelonen een praktijk
is die moeilijk uit te roeien valt omdat de zaak informeel geregeld wordt
in de vertrouwelijke gesprekken tussen een advocaat en zijn cliënt.

Het is trouwens niet de eerste keer dat er in Arusha misbruiken worden
vastgesteld. Het Tribunaal ontsloeg onlangs nog een advocaat van de
verdediging omdat die zijn prestaties had opgeblazen en fictieve facturen
had uitgeschreven. De nieuwe onthullingen zullen de bestaande kritiek op de
internationale strafhoven doen toenemen.

Pierre-Richard Prosper, de Amerikaanse ambassadeur voor oorlogsmisdaden,
trok het professionalisme van het juridisch personeel in de VN-tribunalen
vorige week nog in twijfel voor een commissie in het Amerikaanse parlement.
Prosper verklaarde dat de VS de beide tribunalen wil opgedoekt zien tegen
2007 of 2008. VN-woordvoerder Fred Eckhard erkent dat er ooit een einde
moet komen aan de werkzaamheden van de tribunalen. Ze kosten immers veel
geld. Maar hij dient de VS ook van antwoord: Eerst moeten de tribunalen
hun werk kunnen afmaken. De taak van Den Haag zal er pas op zitten als
naast president Milosevic ook Karadzic en Mladic voor de rechter
verschijnen.

Slobodan Milosevic is de voornaamste beklaagde van het ICTFY, dat werd
opgericht in mei 1993. De vroegere Bosnisch-Servische leider Radovan
Karadzic en de vroegere Bosnisch-Servische commandant generaal Ratko Mladic
worden nog steeds gezocht voor hun vermeende oorlogsmisdaden. Het Rwanda-
Tribunaal werd opgericht in november 1994. Bijna de hele interim-regering
van Rwanda wacht daar op haar proces.