"Verkiezingsproces Birma ontgoochelend" (VN)

“Het verkiezingsproces vertoont grote onregelmatigheden en is ontgoochelend”, zegt VN-rapporteur Tomas Quintana. Hij signaleert onder meer dat er niet gestemd kan worden in 3300 plaatsen in de deelstaat Shan, goed voor 1,5 miljoen kiezers. In de gevangenissen zitten nog steeds meer dan tweeduizend politieke gevangenen, onder wie oppositieleider en Nobelprijslaureaat Aung San Suu Kyi. Oproepen van onder meer VN-secretaris-generaal Ban Ki-moon om hen vrij te laten, vielen in dovemansoren. En de belangrijkste oppositiepartij, de Nationale Liga voor Democratie (NLD), mag niet meedoen aan de verkiezingen.
Sommige VN-lidstaten suggereren om na de verkiezingen een onderzoekscommissie in te stellen, zegt Quintana. Hij is daar zelf ook voorstander van. “Een onderzoek van deze aard sluit internationale toenadering tot de nieuwe regering niet uit.”

Kortzichtig

Thailand, China en India, landen die sterke economische of politieke banden hebben met Birma, hebben felle kritiek op Quintana. Ze noemen zijn rapport eenzijdig en vooringenomen en waarschuwen dat een onderzoekscommissie alleen maar “vernietigend” zou zijn voor het klimaat na de verkiezingen.
Ondanks de steun van de EU, Noorwegen en Canada is de kans klein dat er een onderzoekscommissie komt met een mandaat van de Algemene Vergadering of de Veiligheidsraad. Mensenrechtenactivisten zeggen dat de grootmachten zich door economische argumenten laten leiden en noemen dat zeer kortzichtig. “Een land dat duurzame handelsrelaties met Birma wil, moet beseffen dat de internationale misdaden daar tot instabiliteit leiden en dat is niet bevorderlijk voor de handel”, zegt Debbie Stothard, directeur van het Alternatieve Asean-netwerk voor Birma (Altsean).

Langzame genocide

De International Human Rights Clinic (IHRC) van de Harvard Law School in de Verenigde Staten ziet voldoende juridische grond voor een VN-onderzoekscommissie. Volgens de IHRC maken alleen al VN-documenten regelmatig melding van misbruiken, worden daarbij juridische termen gebruikt die geassocieerd worden met internationale misdaden en wordt ook gesteld dat de schendingen “wijdverspreid” en “systematisch” zijn en “deel uitmaken van het staatsbeleid”. “Op grond van die precedenten moeten de VN nu een onderzoekscommissie oprichten”, zegt hoogleraar Tyler Giannini, directeur van de IHRC. “Dat volgt rechtstreeks uit vergelijkingen met Darfoer, Rwanda en voormalig Joegoslavië.”
Debbie Stothard zegt dat zich nu al enkele decennia “een langzame genocide” voltrekt in Birma. “We hebben gezien wat in Cambodja gebeurd is. “In Zuidoost-Azië heeft zich al eens zo’n verschrikkelijke tragedie afgespeeld. Hoe langer de regionale en internationale gemeenschap weigeren zich met Birma bezig te houden, hoe meer ze onze regio tot een gelijkaardige situatie veroordelen.”