Zambia werpt dam op tegen producten uit Zimbabwe

Naarmate de economische depressie in Zimbabwe dieper wordt, heeft Zambia
meer af te rekenen met een golf van spotgoedkope producten. Dat heeft alles
te maken met het feit dat de Zimbabwaanse munt op de zwarte markt wordt
verkocht aan een prijs die zeven keer lager ligt dan de officiële koers. De
overwaardering van de Zimbabwaanse munt is één van de resultaten van de
economische en politieke crisis waarin het land van Robert Mugabe verzeild
is geraakt.

De Zambiaanse handelaars profiteren van de situatie door met dollars aan een
spotprijs Zimbabwaanse goederen te kopen. De gevolgen van die scheve
situatie zijn overduidelijk in de straten van Lusaka: goedkope Zimbabwaanse
producten als sigaretten en bier hebben de Zambiaanse merken nagenoeg
volledig van de rekken en stalletjes doen verdwijnen.

De Zambiaanse bedrijven hebben geen verweer tegen de spotprijzen. Een
Zambiaanse tabaksproducent lanceerde deze week een advertentiecampagne om de
consument bang te maken voor Zimbabwaanse producten. Het is een zware
inbreuk, zo leest de advertentie, om Everest menthol en Kingsgate
sigaretten in Zambia te importeren, te kopen of te verkopen zonder de
schriftelijke goedkeuring van British American Tobacco (Zambia) Limited. En
met een waarschuwing aan het adres van de rokende Zambiaan: Wie in het
bezit is van deze sigaretten zal vervolgd worden met alle middelen die de
Zambiaanse wet voorziet.

Het importverbod dat weldra van kracht wordt is meer dan een wanhopig
dreigement. De beslissing van de Zambiaanse regering werd al afgekeurd door
de Comesa (Common market for Eastern an Southern Africa), die een
vrijhandelszone heeft ingericht die nu al 300 miljoen consumenten telt. Het
importverbod gaat in tegen de gemaakte afspraken en is voorbarig, stelt
Comesa. Het verbod doorkruist de resoluties die op de interministeriële
vergadering van volgende maand (in Harare) besproken worden, zegt
woordvoerder Mweuisi Karako.

Zambia trok onder president Chiluba (1991-1999) volop de kaart van de
liberalisering en de vrijhandel. De Zambiaanse kopermijnen en nog eens 250
andere staatsbedrijven werden verkocht in wat vermoedelijk de grootste
privatisering ooit in Afrika was. Maar de zwakke economie was niet
opgewassen tegen de concurrentie vanuit Zuid-Afrika en Zimbabwe.

Levy Mwanawasa, de nieuwe president, hanteert een ander economisch kookboek
met een recept dat protectionistische maatregelen bevat. Mwanawasa lijkt
vast besloten om de dumpingpraktijken een halt toe te roepen. De Zambiaanse
Nationale Boerenbond (ZNFU) en de Vereniging van Zambiaanse Producenten
vragen al jaren dat er een einde komt aan de Zimbabwaanse en Zuid-Afrikaanse
import.

De nieuwe regering voerde sinds haar aantreden begin dit jaar een reeks
belastingsverlagingen door om de lokale industrie en de landbouw te
stimuleren. De accijnzen op diesel werden gehalveerd tot 30 procent, de
bedrijfsvoorheffing werd teruggebracht van 35 tot 25 procent en de belasting
op elektriciteit ging naar beneden van zeven tot vijf procent.