Het Braziliaanse energieplan voorziet in nog vier nieuwe kernreactoren tegen 2030

Brazilië gaat derde kernreactor dan toch afwerken

CC0

 

Brazilië gaat de bouw van een derde kernreactor weer opstarten. De werken liggen al sinds 2015 stil. “Het is de enige energiebron die geen broeikasgassen produceert”, zegt Leonam Guimarães, directeur van het Braziliaanse staatsbedrijf Eletronuclear.

Brazilië heeft al twee werkende kernreactoren: Angra 1 en Angra 2, met een vermogen van respectievelijk 640 en 1350 megawatt, op het strand van Itaorna in het toeristische stadje Angra dos Reis, 130 kilometer van Rio de Janeiro.

Ze leveren slechts 3 procent van het nationale verbruik maar “40 procent van het verbruik van Rio de Janeiro, wat kan oplopen tot 70 procent met Angra 3”, zei Guimarães op 1 augustus aan vijftien buitenlandse correspondenten die het nucleaire complex konden bezoeken.

De werken aan Angra 3, die naast de twee andere komt, moeten in 2020 worden hervat. In 2026 moet de derde reactor dan operationeel worden.

Waterkracht

De geschiedenis van Angra 3, met een capaciteit van 1405 megawatt, toont hoe moeilijk het is om kernenergie te integreren in de Braziliaanse energiematrix, die door waterkracht wordt gedomineerd.

Een groot deel van de apparatuur was al in de jaren 1980 aangekocht. Toch begonnen de werkzaamheden pas in 2010. In 2015 werden ze onderbroken.

Of ze hervat worden hangt af van de onderhandelingen met een bedrijf dat bij het project zal worden betrokken en dat ongeveer 15 miljard real (3,5 miljard euro) moet investeren. De gesprekken zouden dit jaar nog beëindigd worden.

Het bedrijf zal een minderheidspartner zijn, aangezien kernenergie een staatsmonopolie is in Brazilië. Het staat nog niet vast of de bijdrage zal worden geleverd door de oprichting van een apart bedrijf voor Angra 3 of door een associatie met Eletronuclear, het staatsbedrijf achter de drie centrales.

Er werden elf bedrijven geraadpleegd. De drie bedrijven die de grootste belangstelling toonden, komen uit Frankrijk, China en Rusland. Ze beschikken over een goede technische capaciteit, maar om partners te worden moeten ze financieringsbronnen vinden, zegt Guimarães.

Nog 4 kerncentrales

Het Braziliaanse energieplan voorziet in nog vier nieuwe kernreactoren tegen 2030. Die komen in Noordoost en Zuidoost, de regio’s die de meeste elektriciteit vragen uit nabijgelegen en stabiele bronnen.

Niet alleen voorkomt kernenergie de uitstoot van broeikasgassen, ze draagt ook bij tot de stabiliteit van het elektrische systeem, zegt Guimarães, een ingenieur en voormalig legerkapitein.

Dit argument heeft aan belang gewonnen door de snelle groei van intermitterende energiebronnen, wind en zon, in de Braziliaanse energiematrix en ook door de toenemende schommelingen in waterkracht als gevolg van de klimaatverandering die de stroming van rivieren verandert.

Energie is geen handelswaar, zegt Guimarães, maar “een dienst die afhangt van waar en wanneer deze wordt opgewekt”: Angra ligt dicht bij de drie grootste stedelijke regio’s van Brazilië, São Paulo, Rio de Janeiro en Belo Horizonte, wat bijdraagt tot de stabiliteit van het energiesysteem.

De capaciteitsfactor of daadwerkelijk opgewekte elektriciteit – de capaciteitsfactor wordt berekend door de werkelijke elektriciteitsproductie van een centrale te delen door de maximaal mogelijke opbrengst in dezelfde periode – is beperkt tot 55 procent in waterkrachtcentrales, minder dan 40 procent in windenergiecentrales en iets meer dan 20 procent in zonne-energiecentrales.

Een kerncentrale haalt meer dan 90 procent, in Angra is dat al 97,5 procent, zegt Guimarães.

Een slecht idee

“Windenergie heeft vooral een back-up nodig, die vandaag wordt gerealiseerd met gascentrales”, een rol die ook wordt gespeeld door kernenergie, erkent kernfysicus Luis Pinguelli Rosa, hoogleraar Energieplanning aan de Federale Universiteit van Rio de Janeiro

‘Het is een slecht idee om de Braziliaanse elektriciteitsopwekking, uit te breiden met kernenergie, ondanks de voordelen ervan’

Maar “het is een slecht idee om de Braziliaanse elektriciteitsopwekking, die vandaag is gebaseerd op water- en windbronnen, uit te breiden met kernenergie, ondanks de voordelen ervan”, zegt hij in een gesprek met IPS.

“Ze biedt voor- en nadelen. Haar werking genereert geen broeikasgassen. Maar de kosten en het risico op ongevallen zijn zeer negatief en er is nog steeds geen oplossing voor het afval.” Bovendien is Angra 3 een heel oud project, uit de jaren 1970, voegt hij eraan toe.

Jefferson Araújo, hoofd van de Nationale Commissie voor Kernenergie (CNEN), zegt dat de mechanische componenten die in de jaren 1980 zijn aangekocht niet verouderd zijn en er sindsdien bijna geen innovaties waren op dat gebied.

Wat wel is veranderd, zijn de elektrische en elektronische componenten, die niet alleen in Angra 3 zijn bijgewerkt, maar al grotendeels in de andere centrales zijn geïntegreerd. Dat het om projecten gaat van veertig jaar oud heeft op die manier geen invloed op hun efficiëntie of veiligheid, aldus Araújo.

Tsjernobyl en Fukushima

Uit de grote nucleaire ongevallen, op Three Mile Island in de Verenigde Staten (1979), Tsjernobyl in Oekraïne (1986) en Fukushima in Japan (2011), zijn lessen getrokken die tot honderden nieuwe veiligheidsmaatregelen hebben geleid in centrales over de hele wereld.

“Het is onmogelijk dat Tsjernobyl en Fukushima zich hier herhalen”, zegt Araújo. Hij benadrukt dat niet de technologie maar menselijke fouten die ongevallen hebben veroorzaakt, behalve dan in Fukushima, waar er een externe oorzaak was, een aardbeving gevolgd door een tsunami.

Wat het afval betreft, wijst Araújo op de rigide veiligheidsnormen in de Aanvullende Droge Opslageenheid voor Bestraalde Brandstoffen, die momenteel in aanbouw is.

Technologische zelfmoord

Wat de hoge kosten voor de afwerking van Angra 3 betreft, benadrukt de directeur van Eletronuclear dat wat al is gerealiseerd overeenkomt met “een patrimonium van 9 miljard miljoen real” (2 miljard euro), een bedrag dat zou worden weggegooid, naast nieuwe uitgaven voor de financiering en afbraak.

In de hele wereld is kernenergie aan een comeback bezig, behalve in Duitsland, dat deze energiebron heeft opgegeven, “het enige geval van technologische zelfmoord”, zegt Guimarães.

Een bijkomend voordeel van kernenergie is dat het luchtvervuiling tegengaat in bijvoorbeeld steden in China en in Londen.

Bovendien neemt ze weinig plaats in. De Angra-centrale is niet groter dan 1,5 vierkante kilometer, terwijl waterkrachtcentrales en stuwmeren vaak honderden of duizenden vierkante kilometers land en bossen onder water zetten.

De reactor komt op een moment van economische crisis met een radicaalrechtse regering die de klimaatcrisis en de Braziliaanse milieuproblemen niet erkent

In de geschiedenis van de energie – van vuur via steenkool en olie tot kernsplitsing – worden de cycli steeds korter, zegt Guimarães. Maar hij erkent dat er een vreselijke smet rust op kernenergie: de atoombommen die deze maand 74 jaar geleden op Hiroshima en Nagasaki zijn gegooid.

Blijf op de hoogte

Schrijf je in op onze nieuwsbrieven en blijf op de hoogte van het mondiale nieuws

Vuurvliegcentrale

Ook in Brazilië heeft kernenergie haar geschiedenis niet echt mee. Angra 1 werd in 1971 volledig overgenomen zonder technologieoverdracht van het Amerikaanse bedrijf Westinghouse. De centrale kon pas in 1985 operationeel worden. Er deden zich zoveel stroompannes voor dat ze de eerste tien jaar de “vuurvliegcentrale” werd genoemd.

Angra 2 was het gevolg van een akkoord dat in 1975 met Duitsland werd gesloten voor de bouw van acht kerncentrales met technologieoverdracht. De werkzaamheden begonnen in 1981, liepen verschillende onderbrekingen op en werden pas in 2000 voltooid.

Angra 3 is de tweede reactor van deze overeenkomst. Hij komt er op een moment dat Brazilië zich in een economische crisis bevindt en de radicaalrechtse regering van Jair Bolsonaro de klimaatcrisis en de Braziliaanse milieuproblemen zoals de ontbossing in het Amazonegebied niet erkent.

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.