'Egypte moet strijd tegen vrouwenbesnijdenis opvoeren'

De rechtbank had zich over de zaak van de 13-jarig Sohair B. gebogen, die in 2013 overleed na een ingreep om haar uitwendige geslachtsdelen te verwijderen. De arts die de ingreep uitvoerde en de vader van het meisje zijn op 20 november vrijgesproken. Het openbare ministerie heeft al beroep aangetekend tegen de uitspraak, maar de zaak benadrukt volgens HRW nog eens het belang van een dringende en dwingende toepassing van het bestaande wettelijke verbod op vrouwenbesnijdenissen.

Verbod

Vrouwenbesnijdenis, oftewel het (gedeeltelijk) verwijderen van de uitwendige geslachtsdelen van een vrouw voor niet-medische redenen, is al lang bij wet verboden in Egypte omdat de ingreep geen enkel geneeskundig voordeel biedt. Bovendien verhindert de ingreep een aantal natuurlijke lichamelijke functies. Verder kan een vrouwenbesnijdenis leiden tot chronische pijn, infectie, shock, gynaecologische problemen en zware complicaties bij de geboorte van een kind.

Niettemin blijft het fenomeen hardnekkig bestaan. ‘Dat komt omdat er een gebrek is aan vervolgingen en veroordelingen’, zegt HRW-onderzoekster Rothna Begum. Sinds de wet op vrouwenbesnijdenis in 2008 door de Egyptische overheid werd aangepast, is het nog maar één keer tot een rechtszaak gekomen. Sommige activisten meldden aan HRW dat het gebrek aan vervolgingen veroorzaakt wordt door de houding van sommige plaatselijke overheidsfunctionarissen. Zij beschouwen vrouwenbesnijdenis als een familiale aangelegenheid en niet als een strafbaar feit.

Wijdverspreid

‘Als Egypte vrouwenbesnijdenis de wereld uit wil helpen, moet ze niet alleen religieuze leiders, artsen, leraren en de samenleving sensibiliseren maar ook steun bieden aan slachtoffers.’

Uit een overheidspeiling uit 2008 blijkt dat vrouwenbesnijdenis nog steeds een wijdverspreid fenomeen is in Egypte. Meer dan negen op tien vrouwen tussen 15 en 49 jaar heeft een besnijdenis ondergaan. De studie wijst er ook op dat zulke ingrepen steeds minder vaak voorkomen bij meisjes die jonger zijn dan 25. Bij deze groep vrouwen heeft 80 procent een besnijdenis ondergaan, terwijl dat bij oudere vrouwen 94 tot 96 procent is.

Om deze praktijken een halt toe te roepen heeft de Grootmoeftie van Egypte, een zeer invloedrijke geestelijke in de islamwereld, reeds in 2007 een religieus verbod uitgevaardigd voor vrouwenbesnijdenis. Desondanks blijven plaatselijke religieuze leiders deze praktijken openlijk aanmoedigen. Het is wellicht daarom dat bijna de helft van alle Egyptische vrouwen volgens het onderzoek van 2008 geloven dat vrouwenbesnijdenis een religieuze verplichting is.

Volgens HRW moet er hoe dan ook paal en perk gesteld worden aan de praktijk. ‘Als Egypte vrouwenbesnijdenis de wereld uit wil helpen, moet ze niet alleen religieuze leiders, artsen, leraren en de samenleving sensibiliseren maar ook steun bieden aan slachtoffers van besnijdenissen’, meent Begum.

Het uitroeien van vrouwenbesnijdenis is volgens HRW ook een belangrijk thema van verschillende mensenrechtenverdragen van de Verenigde Naties. Zo hebben de VN-commissie voor de Rechten van het Kind en de Commissie voor het elimineren van discriminatie tegen vrouwen op 4 november nog een gemeenschappelijke aanbevelingsbrief gestuurd naar alle landen om vrouwenbesnijdenis definitief een halt toe te roepen.