Resistentie tegen maagantibiotica neemt ‘alarmerend snel’ toe

De resistentie tegen veelgebruikte antibiotica voor maagaandoeningen is in twintig jaar meer dan verdubbeld. Dat blijkt uit onderzoek in achttien Europese landen. Onderzoekers noemen dit een “alarmerende snelheid”.

De studie bij 1232 patiënten in heel Europa onderzocht de resistentie van antibiotica tegen infecties met Helicobacter pylori (H. pylori), een schadelijke bacterie die met maagzweren en maagkanker in verband wordt gebracht.

Claritromycine

De resistentie tegen claritromycine, een van de belangrijkste antibiotica tegen de bacterie, steeg van 9,9 procent in 1998 tot 21 procent vorig jaar. Ook de resistentie tegen levofloxacine en metronidazol nam toe.

In België bedroeg de resistentie 17,4 procent, in Nederland 9,2 procent.

De resistentie tegen claritromycine bleek het grootst in Zuid-Italië (36,9 procent), Kroatië (34,6 procent) en Griekenland (30 procent), en het kleinst in Denemarken (5 procent).

In België bedroeg ze 17,4 procent, in Nederland 9,2 procent.

Alarmerende snelheid

Hoofdonderzoeker Francis Megraud, professor bacteriologie aan de universiteit van Bordeaux (Frankrijk), trekt aan de alarmbel. 'Resistentiepercentages tegen veelgebruikte antibiotica zoals claritromycine nemen toe met een alarmerende snelheid van bijna 1 procent per jaar. Daardoor zullen er steeds minder behandelingsopties zijn voor H. pylori, als er geen nieuwe behandelingsstrategieën ontwikkeld worden.'

'De verminderde werkzaamheid van huidige behandelingen kan de hoge incidentie van maagkanker en andere aandoeningen zoals maagzweren doen aanhouden, als geneesmiddelresistentie in dit tempo blijft toenemen.'

Maagzweren

H. pylori is een van de meest voorkomende bacteriële infecties bij mensen. Naar schatting de helft van de wereldbevolking krijgt ermee te maken.

Dat de resistentie voor claritromycine zo hoog is in Italië, Kroatië en Griekenland ,is een gevolg van overconsumptie van antibiotica voor aandoeningen zoals verkoudheid en griep.

Veel mensen hebben daar geen last van. Maar bij een klein percentage kan de ontsteking van de maagwand tot maagzweren leiden. Het is ook de belangrijkste risicofactor voor maagkanker, de op acht na belangrijkste oorzaak van sterfte door kanker in Europa en de op twee na belangrijkste oorzaak wereldwijd.

Antibioticaresistentie ontstaat wanneer de bacteriën die de medicijnen moeten aanvallen, zich niet meer laten uitschakelen. Het vormt een van de grootste bedreigingen voor de volksgezondheid wereldwijd. Elk jaar sterven er meer dan 750.000 mensen aan, een cijfer dat snel kan stijgen.

Overconsumptie

De Wereldgezondheidsorganisatie noemde claritromycineresistentie in 2017 al een hoge prioriteit voor onderzoek en ontwikkeling.

Dat de claritromycineresistentie zo hoog is in Italië, Kroatië en Griekenland is een gevolg van overconsumptie van antibiotica voor aandoeningen zoals verkoudheid en griep. Er ontbreken ook strategieën om antibioticaresistentie te beperken.

'De bevindingen van deze studie zijn zorgwekkend, aangezien H. pylori de belangrijkste oorzaak is van maagziekte en maagkanker', zegt Mário Dinis-Ribeiro, voorzitter van de Europese Vereniging voor Gastro-intestinale Endoscopie. 'De toenemende resistentie van H. pylori tegen een aantal veelgebruikte antibiotica kan preventiestrategieën in gevaar brengen.'