Een beter pensioen? Divesteer uit fossiele brandstoffen!

Na verschillende jaren zonder stijgende emissies stelde de wereld vorig jaar opnieuw een uitstootpiek vast, ondanks de beloftes van veel regeringen om hun emissies aan banden te leggen. 

Sommige organisaties, zoals 350.org en DivestINvest, zien ‘divestment’ als een manier om die uitstoot terug te dringen. Investeerders halen daarbij hun geld weg uit vervuilende sectoren zoals de olie-, gas- en steenkoolsector.

Die boodschap slaat aan: investeringsfondsen zoals Quebec’s Caisse Depot en het Pensioenfonds van de stad New York hebben al plannen aangekondigd om hun investeringen in fossiele brandstoffen terug te dringen of helemaal te schrappen. 

De campagne maakt ook deel uit van inspanningen van overheden en de privésector om de financiële sector te linken met klimaatfinanciering, door te desinvesteren uit fossiele brandstoffen en het geld te herinvesteren in een schone economie. 

Toch blijven er vaak nog vragen over de impact van divestment, zowel op de winstgevendheid van de investeringsportefeuille als de reële impact op de klimaatafdruk. 

Pensioen in gevaar?

Zonder duidelijke antwoorden op die vragen lopen institutionele investeerders, zoals pensioenfondsen, risico als het gaat om hun fiduciaire plicht: het handelen in het belang van hun klanten. Sommige van hun klanten zullen immers vragen of ze een deel van hun pensioen verliezen als hun pensioenfonds investeringen weghaalt bij fossiele brandstoffen. 

Sommige pensioenspaarders zullen vragen of ze een deel van hun pensioen verliezen als hun pensioenfonds investeringen weghaalt bij fossiele brandstoffen

Bovendien is het vaak onduidelijk welke types investeringsstrategieën erin slagen om de klimaatafdruk van financiële portefeuilles te verminderen. 

En tot slot is het belangrijk de gevolgen te begrijpen van divesteringen voor bepaalde markten met een zware fossiele afdruk, zoals Canada. Velen waarschuwen dat divesteringen in een kleine en geconcentreerde markt er de financiële risico’s vergroten. 

Ons onderzoek

In een recente studie voor de Universiteit van Waterloo analyseerden we wat er gebeurt als verschillende strategieën worden toegepast op de Canadese stock index TSX 260. We simuleerden zes verschillende strategieën en maten de financiële gevolgen en de impact op de uitstoot. 

In onze simulatie herinvesteerden we de fondsen in de overblijvende sectoren. Vervolgens gebruikten we een veelgebruikt model om de waarschijnlijkheid te berekenen van een stijging of daling van individuele aandelen. Daaruit blijkt dat, na de divestering, de waarde van onze portefeuille bleef groeien, en het zelfs beter deed dan de benchmark, de TSX 260. 

Vervolgens gingen we na welke invloed divestment heeft op de feitelijke klimaatafdruk van de verschillende divesteringsstrategieën. 

We bepaalden de klimaatafdruk als het CO2-equivalent (CO2e) van de bedrijven per miljoen dollar in omzet. Als een investeerder geld pompt in een uitstootintensieve industrie zoals steenkool, zal de klimaatafdruk van de portefeuille dus groot zijn. Investeren in schone technologie resulteert in een portefeuille met een kleine klimaatafdruk. 

Uit onze analyse van de verschillende strategieën bleek dat het uitsluiten van alle fossiele industrieën, inclusief stroomproducenten, met 77 procent de grootste impact heeft op de klimaatdruk. 

Divesteren heeft wel degelijk nut

De resultaten van deze studie wijzen hierop: divestment verhoogt het naar risico gewogen rendement, zelfs in een financiële markt die sterk verweven is met fossiele brandstoffen zoals de Canadese. 

Met andere woorden: de sociaal verantwoorde investeringsstrategie die vooral ethische drijfveren heeft, blijkt ook vanuit financieel oogpunt interessant. 

De sociaal verantwoorde investeringsstrategie die vooral ethische drijfveren heeft, blijkt ook vanuit financieel oogpunt interessant

Dat is belangrijk, want het betekent dat institutionele investeerders die gebonden zijn aan een fiduciaire plicht ook kunnen divesteren. En dat pensioenspaarders zich dus geen zorgen hoeven te maken als hun fondsbeheerder kiest voor divestering.

Bovendien blijkt de strategie te helpen om de klimaatafdruk van investeringsportefeuilles te verkleinen. Zo vermindert ook de blootstelling aan CO2-gerelateerde financiële risico’s, zoals dure CO2-regelgeving, taksen of verplichte emissiehandel die de winstgevendheid van bedrijven in de fossiele brandstofsector onder druk kunnen zetten. 

Kortom: hoewel divesteren niet de enige manier is waarop investeerders de strijd tegen de  klimaatverandering kunnen helpen voeren, blijkt het een effectieve aanpak om financiële risico’s te verminderen, mensen te helpen ethisch te investeren - en zelfs de opbrengsten van de portefeuille te verhogen.

Olaf Weber is hoogleraar Duurzame Financiering aan de Universiteit van Waterloo. Chelsie Hunt is projectmanager Monitoring en Impactmeting aan dezelfde universiteit. Bron: The Conversation