‘Tyfoons worden supertyfoons door de verandering van het klimaat’

Supertyfoons

In de Filipijnen zijn de gevolgen van de klimaatverandering duidelijk zichtbaar. Het belangrijkste gevolg is het extremer worden van de weercondities. Door de verhoogde temperatuur van de Stille Oceaan stijgt de intensiteit van stormen. Tyfoons worden supertyfoons. ‘Het gaat niet alleen om een verhoging van het aantal stormen, ze worden ook intenser.’ Door de veranderende weersomstandigheden zijn het droog- en regenseizoen niet meer uit elkaar te houden, wat een grote invloed heeft op de productiviteit van de landbouw.

We zitten allemaal samen in deze klimaatcrisis maar niet iedereen heeft er evenveel aan bijgedragen’ Denise Fontanilla

Volgens Titi worden vrouwen in Indonesië buitenproportioneel getroffen. Zo zijn bijvoorbeeld de mosseloogst en het drogen van vis typisch vrouwelijke activiteiten. Om mossels te oogsten zijn de vrouwen afhankelijk van wind en golven, deze worden steeds onvoorspelbaarder. Het drogen van vis gebeurt op het strand maar door het onverwachte komen en gaan van de regen wordt dit moeilijker.

Industrieën in Zuidoost Azië, zoals mijnbouw en palmolieplantages zorgen voor een verandering van het landschap. In Indonesië worden bossen vaak afgebrand en getransformeerd in plantages. De negatieve gevolgen voor de lokale gemeenschap en de vegetatie zijn enorm.

‘Voor de regering is economie belangrijker dan de mensenlevens’, aldus Titi. Ook Rodne stelt zich vragen bij de houding van zijn regering. De overheid erkent het probleem, de wetten tegen klimaatverandering zijn er, maar in de praktijk worden ze vaak niet nageleefd. ‘In de Filipijnen komen er nationale en lokale verkiezingen aan. Benieuwd wat dat zal opleveren’.

Green Climate Fund

Adaptatie en mitigatie
Adaptatie is aanpassen aan de gevolgen van de klimaatverandering. Het zijn lokale maatregelen die op korte termijn worden gerealiseerd. Bestaande dijken verhogen bijvoorbeeld of mangrovebossen herstellen. Mitigatie is een globale aanpassing aan de klimaatverandering en heeft effect op lange termijn. Voorbeelden zijn uitstoot van broeikasgassen verminderen, ontbossing voorkomen en herbebossing stimuleren.

APMDD heeft bijgedragen aan de opstart van het internationale Green Climate Fund. Het doel van het fonds is om het Zuiden financieel te helpen met adaptatie en mitigatie. Het draaide echter niet uit zoals verwacht, vindt Titi: ‘Het geld wordt niet gebruikt voor projecten die voldoen aan de noden van de burgers maar om er profijt uit te halen.’ De internationale gemeenschap geeft de voorkeur aan grote projecten waarbij flinke budgetten gemoeid zijn, zodat lokale gemeenschappen geen directe aanspraak kunnen maken op dit fonds. ‘Het geld zou direct toegankelijk moeten zijn voor lokale organisaties en besturen. Die weten het best wat de echte noden zijn’, zegt Denise.

Lokale gemeenschappen kunnen geen directe aanspraak maken op het klimaatfonds 

Momenteel gaat slechts 15 procent van het Green Climate Fund naar adaptatie. ‘APMDD vindt een 50/50 voor adaptatie en mitigatie veel billijker. En eist daar bovenop, een nieuw budget voor ‘loss and damage’.’ Het gaat vaak over kleine dingen. Vrouwen die vissen drogen en de zon niet meer kunnen gebruiken, vragen om droogovens. Voor de mosselplukkers is meer informatie en educatie over de zee en het klimaat een prioriteit. Maar vaak gaat het in risicogebieden ook over goedwerkende waarschuwingsmechanismen bij natuurrampen.

Elk gebied heeft zijn eigen eisen. APMDD streeft ernaar dat ‘loss and damage’ als een aparte pijler wordt gezien: ‘Het is te belangrijk om in de marge te blijven staan’, vindt Denise.

Groen fonds in de Filipijnen

Na lang aandringen slaagde Aksyon Klima (AK), een Filipijnse partner van 11.11.11, erin om het People’s Survival Fund van de overheid af te dwingen, met concrete uitvoeringsbesluiten. Het groene fonds bestaat uit nationaal belastinggeld en is toegankelijk voor iedereen. Dit betekent dat de financiering niet afhangt van internationale donaties en zich toespitst op lokale adaptatie-initiatieven. Bovendien heeft het middenveld inspraak in het beleid, dankzij één vertegenwoordiger in de bestuursraad.

Parijs als richtingaanwijzer

Na de orkaan Hayan bezocht Paus Franciscus de Filipijnen om zijn medeleven, steun en bezorgdheid te uiten. ‘De speech was zeer emotioneel. Hij benadrukte het belang van waarden als naastenliefde en vergevingsgezindheid. Tijdens onderhandelingen als deze gaat het te vaak over wetenschappelijke en technische aspecten en worden morele en sociale componenten vergeten’, vertelt Rodne.

Titi: ‘De Indonesische delegatie in Parijs telt 500 man, waaronder veel bedrijven. Maar mijn organisatie, Aksi!, mag niet binnen. Er is te veel plaats voor vervuilende bedrijven op een klimaattop als deze. Wij mogen niet mee met de officiële delegatie omdat de overheid denkt dat we altijd dwars gaan liggen.’

‘Er is te veel plaats voor vervuilende bedrijven op een klimaattop als deze’ Rodne Galicha

De weg naar een groener klimaat loopt door Parijs. Dat is echter niet het eindpunt maar een richtingaanwijzer. De in Parijs besproken maatregelen hebben betrekking op de periode na 2020. ‘Waarom wachten op 2020 als het vandaag ook nog kan? Het klimaat is nu al onvoorspelbaar, vooral in Zuiderse landen’, vindt Denise.

Les Six de Paris zijn jonge journalisten die de Klimaattop volgen. Ze hebben speciaal aandacht voor andere jongeren en stemmen uit het Zuiden. Dat doen ze met de steun van 11.11.11.