‘Van waar ben je?’ Die vraag zet me elke keer aan het denken. Van waar je geboren bent? Dan ben ik van Rwanda. Van waar je ouders komen?
‘De eerste verdediger van de mensenrechten is de Congolese staat’, dixit minister
Hoe naïef we toch kunnen zijn!
Iedereen verwachtte zich aan het afbreken van het internetsignaal en van de SMS-functie van de mobiele operatoren op zaterdagavond, zoals gewoonlijk. Maar tot onze verwondering gebeurde dat niet en kon 25 februari 2018, dag van aangekondigde betogingen tegen de president die zich onwettig vastklampt aan de macht, beginnen met alle communicatiekanalen intact. Op de sociale media begonnen we elkaar moed in te spreken dat de regering dan toch eindelijk lessen had getrokken uit de voorgaande protestacties. Maar om 10 uur zondagochtend, het tijdstip waarop de meeste missen uit zijn en de gelovigen huiswaarts keren, was het dan toch nog weer zover.
Wapens
In mijn stad Butembo heeft de politie, net als in de meeste andere steden, opnieuw haar middelen ingezet om de protesten in de kiem te smoren. Vanuit ons deel van de stad begaven een dertigtal jongeren van de Veranda Mutsanga, gewapend met een tekening van de Maagd Maria en enkele boomtakken, zich richting centrum. Het lied dat ze zongen betekende: onze gebeden zijn onze wapens. Maar hun gebeden werden niet aanhoord, want nog voor ze het rond punt konden bereiken kregen ze al een traangasgranaat tussen de kiezen en stoven ze naar alle richtingen uiteen. Dat was ook het lot van het handvol oppositieleden aan de andere kant van de stad. Hun spandoek met ‘Kabila dégage’ werd in beslag genomen.
Ik zag hoe een jeep van Monusco zich op het rond punt positioneerde om duidelijk te kennen te geven aan de politie dat ze worden in het oog gehouden. Een uur later wisten de jongeren zich te hergroeperen en liepen ze, luid slogans scanderend langs een parallelstraat van de hoofdstraat. Deze keer werden ze voorafgegaan door twee pantserwagens van de Monusco. Maar wanneer ze het ronde punt opnieuw bereikten, kregen ze weer het politiegeweld over zich heen.
Democratie op zijn congolees
Het was eigenlijk uitkijken naar de aanpak van de nieuwe burgemeester. Enkele weken geleden heeft de president de kopstukken van nogal wat steden vervangen. Zoals gebruikelijk was dit alleen maar een benoemingsronde van PPRD-adepten (de partij van de president). De Democratische Republiek Congo heeft nooit enige inspanning gedaan om lokale verkiezingen te organiseren, ook al staan die al sinds 2005 in de grondwet ingeschreven. Het is immers zoveel handiger om zelf je mannetjes te kunnen uitzetten. Daarom moet dat adjectief in de naam van het land absoluut de schijn hooghouden, want bewijzen voor het democratisch karakter van dit land zijn er niet.
Zowel de president als het nationale parlement, de gouverneurs en de provinciale députés zijn allemaal al voorbij hun houdbaarheidsdatum. De twee eerste sinds december 2016, de anderen al sinds december 2011. Alle bestuursstructuren van dit land zijn zonder uitzondering ongrondwettelijk geworden. En toch willen ze dat zo houden. In een republiek die zichzelf democratisch noemt. Wie kan dat nog begrijpen?
Een ongrondwettelijke president benoemt dus op een ongrondwettelijke manier een nieuwe burgemeester in Butembo. De hele stad weet dat dit heerschap enkele jaren terug misbruik heeft gemaakt van zijn toenmalige politieke positie om een populaire jongeman door de politie te laten doodschieten om drogredenen. In werkelijkheid zou het om een conflict over een vrouw gaan. Veel hoop op een nieuwe wind in het bestuur van Butembo was er dus niet. En dat is nu dus ook zo gebleken. Alles blijft bij het oude.
Buitensporig
Wat de mensen zo woest maakt is de arrogantie die de overheid daarbij telkens denkt te moeten tentoonspreiden. Er zijn vandaag drie betogers doodgeschoten. Daarover bestaan harde bewijzen, inclusief filmpjes die nu al circuleren op internet, nog vóór de ban wordt opgeheven.
Eén dodelijk slachtoffer in Kinshasa is Rossy Mukendi, de coördinator van de burgerbeweging Collectif 2016. Hij werd ongetwijfeld gericht vermoord voor zijn engagement.
Steun ons unieke non-profit mediaproject en word proMO*.
Je ontvangt ons magazine en geniet van een pak andere voordelen.
Je maakt MO* mee mogelijk en steunt ons in onze missie.
Voor € 4,60/maand of € 60/jaar.
In Butembo verklaart een ziedende politiekolonel op de radio dat hij nergens betogers heeft gezien, alleen maar een stel delinquenten die de orde verstoren. ‘Die durven dan nog klagen over buitensporig politiegeweld ook! Welk buitensporig politiegeweld? Ze hebben nog niets gezien! We zullen hen binnenkort eens leren begrijpen wat buitensporig politiegeweld echt is’.
Welkom in de o zo democratische republiek Congo.
Geen verbinding meer
Ik kan dat eerlijk gezegd niet begrijpen. Hoe kunnen overheden zo totaal “gedeconnecteerd” geraken van de mensen die hun bestaansreden zijn? Denk aan de eerste persconferentie in meer dan 5 jaar tijd van de president zelf, in januari 2018, op de 17de verjaardag van zijn aantreden, enkele dagen na een moordend optreden van leger en politie.
Ik kan dat eerlijk gezegd niet begrijpen. Hoe kunnen overheden zo totaal “gedeconnecteerd” geraken van de mensen die hun bestaansreden zijn?
Bovenop het borstgeroffel over de successen van zijn beleid blijft vooral deze uitspraak hangen: ‘waar ik niet in geslaagd ben, is de Congolees veranderen’. Daarmee heb je een duidelijke illustratie van zijn globale polititieke houding: alles wat verkeerd loopt is de fout van een ander. Van de Congolees zelf, in de eerste plaats, en van de internationale gemeenschap voor al de rest. Zeker niet van hem!
Minister van communicatie Lambert Mende deed daar in een hallucinant TV-interview met Aljazeera enkele dagen later een schep bovenop: alle informatie over doden bij de betogingen is fake news (lies, lies, lies).
Congo is de democratie in Zwart-Afrika waar de mensen zich het meest vrij kunnen uitspreken. Je gelooft je oren en ogen niet als je ziet hoe de minister zich als een duivel in een wijwatervat weert om de misdaden van de regering wit te wassen.
Afgelopen week kregen we nog meer fraais van hoe zij, de goeden, moeten opboksen, tegen het kwade (de anderen) toen de nieuwe minister van binnenlandse zaken Henri Mova zijn intrede deed. Zijn voorganger, uittredend binnenlandminister Emmanuel Ramazani Shadary, waarschuwde hem voor ‘de nieuwe anarchistenbeweging met een christelijk etiket’ en voor ‘het misbruik van de sociale media door de ondernemers van de onveiligheid in fundamentalistische, opstandige of terroristische groeperingen.”
Mova trad hem daarop zonder verpinken bij met de uitspraak dat de eerste verdediger van de mensenrechten de Congolese staat zelf is. Dit is dus de man die voortaan instaat voor de orde in het binnenland. Dit is de man die de politieke verantwoordelijkheid draagt voor de drie doden, tientallen gewonden en honderden opgepakte vreedzame betogers van vandaag.Kruisweg
Je moet toch geen psycholoog of politoloog zijn om te begrijpen dat je met dit slag arrogantie geen natie opbouwt? Prompt krijgen ze dan ook een nieuwe aanzegging: vanuit hun onderduikadres hebben de leiders van de lekenbeweging al te kennen gegeven dat ze ook in maart nieuwe betogingen zullen organiseren, en de maanden erop ook, tot het grondwettelijk bestel in de allesbehalve democratische republiek Congo wordt hersteld.
Afspraak dus op 19 maart voor het volgende hoofdstuk in de lijdensweg van een totaal mismeesterde natie.
Maak MO* mee mogelijk.
Word proMO* net als 2790 andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.
Meer verhalen
-
Reportage
-
Nieuws
-
Nieuws
-
Nieuws
-
Nieuws
-
Nieuws