De geneeskracht van de Cerrado

De Braziliaanse Cerrado is niet alleen belangrijk voor de watervoorziening van Brazilië. Het is ook de hotspot voor talloze geneeskrachtige kruiden, zo blijkt op de stedelijke markt van Montes Claros.

© Luc Vankrunkelsven

 

Een toespraak in het Instituto Federal van Januária (vanuit Montes Claros 170 km. hoger, doorheen op ‘t eerste gezicht relatief ongeschonden Cerrado) brengt me voor twee dagen bij de gastvrije norbertijnen van Montes Claros. Het is een dochter van de Parkabdij in Heverlee. Deze ochtend met een broeder norbertijn in de stad op stap geweest, meer bepaald naar de Mercado Municipal: de gemeentelijke markt waar ten overvloede de rijkdom van de Cerrado ligt uitgestald. Een beetje te vergelijken met de immense markt in Belém, maar daar is het dan de rijkdom aan geneeskrachtige kruiden en vruchten van de Amazone die je stil doet vallen.

Het was een professora landbouw in Goiânia die er mij op wees dat ik zéker langs die markt zou moeten passeren. Ook in haar landbouwfaculteit van de federale universiteit van Goiânia zijn ze niet zomaar bezig met het koppel soja-maïs, de Australiër eucalyptus en suikerriet. Nee, het is bij hen al jaren een optie om de boeren te ondersteunen met onderzoek rond typische vruchten en bomen van de Cerrado. Prachtig werk!

Freira Mônica

Militão legt me op de markt uit hoe tal van geneeskrachtige kruiden kunnen gebruikt worden. Bijvoorbeeld een soort van safraan, dat preventief tegen kanker kan ingezet worden. Verder heel wat ingrediënten voor diverse thees, alsook de klassiekers zoals Pequi en andere verwerkte vruchten.

In de Cerrado zou het meeste gevonden worden wat ons kan helpen, omdat het zo’n specifiek ecosysteem is met lange droogtes en vochtige maanden. Bijzonder sterke planten dus, die tegen een stoot kunnen.

Al sinds vorig jaar probeert hij me te overtuigen om acht dagen naar Freira Mônica/zuster Monique te trekken. Acht dagen en weer 200 kilometer hogerop! Dat zit er nu echt niet in. Freira Mônica werkte in Afrika, India en het Amazonegebied. Ze leerde veel over geneeskrachtige kruiden van ‘os Africanos’, van ‘os indianos’ en van ‘os índios’ (ja, sinds Columbus zich vergist had, heten de inheemse volkeren hier verkeerdelijk ‘índios’).

Nu heeft ze een centrum met wel 15 medewerkers, die van allerlei planten, wortels en schors geneesmiddelen maken. In de Cerrado zou het meeste gevonden worden wat ons kan helpen, omdat het zo’n specifiek ecosysteem is met lange droogtes en vochtige maanden. Bijzonder sterke planten dus, die tegen een stoot kunnen.

Er komen mensen uit heel de streek langs, wel uit 150 steden en gemeenten. Eén van haar specialiteiten is een kleibehandeling. Klei is voor tal van ziektes een hulpmiddel. Mocht ik zelf al eens ondervinden met een acute jichtaanval.

Maar bovenal is ze tegen de chemische pillenindustrie, moet ze niet weten van melk in bric, is ze hevig gekant tegen genetishe manipulatie.

En het beste geneesmiddel is gezond eten en gezond leven.

Contrastervaring

Het krediet voor mijn GSM is op. We moeten het gaan opladen…, niet te geloven, maar dat kan in een apotheek! Bij ons zou dat eventueel in een krantenwinkel kunnen, maar hier dus in een drogaria. In de hoop dat je niet alleen je GSM oplaadt, maar in de vlucht ook wat pillen koopt. Ja, bijna op elke hoek van de straat vind je in Brazilië een apotheek of een café. En veel kerken natuurlijk. Hoe langer hoe meer wereldvreemde Pinksterkerken.

De macht van de chemische industrie is groot en wil vooral niet weten van geneeskrachtige wijsheden en erfgoed van het volk.

De macht van de chemische industrie is groot en wil vooral niet weten van geneeskrachtige wijsheden en erfgoed van het volk. Kerken zouden kunnen helpen om deze druk van de Bayer-Monsanto’s van deze wereld te weerstaan. Zuster Mônica schijnt dat in al haar eenvoud te doen. Chapeau.

’s Namiddag sta ik even verbaasd te kijken in de luchthaven: ijs van ‘Gosto do Cerrado’. Ik besluit een ijsje te “experimenteren”, want het wordt een lange reis (met drie vliegtuigen! En zeggen dat ik zo van autobussen hou!) naar Fortaleza in het hoge Noord-Oosten. Bovendien kan ik wat troost gebruiken.

De regelgeving is hier juist veranderd. Voor je bagage moet je onnoemelijk veel bijbetalen, zeker als je twee valiezen hebt. In mijn geval eentje voor kleren om vijf weken te kunnen reizen en eentje voor de boeken. Vooral bij GOL is het huilen met de pet op. Het is nog erger dan bij Ryanair in Europa. Ik krijg de indruk dat deze bijzonder rechtse regering het gewone volk terug uit de vliegtuigen wil. Vele beter gefortuneerden, om niet middenklasse en elite te zeggen, keken de laatste jaren met groeiende frustratie naar de instroom van mensen met minder middelen. Welnu, het zal gedaan zijn: terug de bussen in! En ik ook, al word ik stilaan ouder en boven de 1000 km kan ik niet anders dan een vliegtuig nemen.

Gosto do Cerrado

Ijs dus om af te koelen. Je kan kiezen uit een enorme variëteit aan vruchten. Ik kies Pequi, Murici en Baru. Bijzonder goed. Het ijs is nog niet op of daar staat de initiatiefnemer bij me. Hij doet een uitleg over hoe niet alleen het ijs en de picolés artisanaal gemaakt zijn, maar ook het gebouw zelf waarin hij zijn producten verkoopt. Hij laat me vlug enkele kortfilms zien. Blijkt dat de firma volledig in het LEF-gedachtegoed zit: Lokaal, Ecologisch en Fair. Op de filmpjes kan je zien dat hij zelf naar de boeren gaat die de vruchten plukken. Deze vruchten zijn per definitie biologisch, want het gaat om extrativismo van bomen in de Cerrado. Én hij wil een correcte prijs betalen. Een heel gesprek ontwikkelt zich n.a.v. de ijsjes en de filmpjes.

Ook hier komt de therapeutische kracht van tal van producten naar boven. Murici, Gravata (is bijna niet meer te vinden), Curiolo, Graviola: allemaal vruchten die de kankercellen neutraliseren, ‘omringen’. De USP, de universiteit van São Paulo zou dit bestudeerd hebben.

We ruilen een picolé met een boek ‘Soja, tesouro ou tesoura?’ Een dure frisco dus, maar graag gedaan. Ik beloof hem over dit interessante project meteen te schrijven.

Om even ‘modern’ te blijven: zoals Wervel nu met een baseline uitpakt (Beweging voor een gezonde landbouw), zo luidt de zijne: “Cada sorvete tomada mais uma árvore viva no Cerrado’/ Elk geconsumeerd ijsje is weer een levende boom meer in de Cerrado’. Zouden we dan toch niet alleen baru, maar ook ijsjes naar Europa kunnen uitvoeren? Naar Mundo B bijvoorbeeld in Brussel.

 

Montes Claros, 19 september 2017.

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Over de auteur

  • Medewerker van Wervel en auteur van verschillende boeken

    Luc Vankrunkelsven (Diest, 21 mei 1956 – Brazilië, 15 september 2023) was medewerker van Wervel, ambassadeur van Grootouders voor het klimaat en bracht jaarlijks verslag uit van zijn tou

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.