De getuigen van het bloedbad bij Rabaa: Usama, dienaar van de moskee

Usama ging zoals elke dag naar zijn moskee, de Iman-moskee in Makram, Caïro. Al jaren staat hij er in voor het onderhoud en bewaart hij de sleutel. Wist hij veel dat de moskee op die noodlottige 14 augustus 2013 in een mortuarium zou veranderen, of zoals hij het zelf verwoordde, in een “slachthuis”. Uiteindelijk telde hij 250 lijken, van de doden op het Rabaa-plein waar de aanhangers van de afgezette president Morsi en de tegenstanders van de staatsgreep al een maand lang een sit-in hielden. Ik zocht hem op aan de moskee en vond een eenvoudige, nog steeds bewogen man wiens ogen brandden van ongeloof over wat hij zag. 

Dit is het tweede van een reeks ooggetuigenverslagen van wat echt gebeurd is in Caïro op 14 augustus 2013. Samar Saadany bezocht het mortuarium. Tegenover het beeld van lijken in het vuil, families beroofd van elke waardigheid, vervalt het grote discours van de laatste maanden in het niets. De Egyptische media zouden van de overheid richtlijnen hebben gekregen om geen verslag uit te brengen over dit lelijke gezicht van de waarheid. Daarom vertel ik het verhaal in Usama’s eigen woorden. Zo zag Usama deze onwezenlijke dag onder zijn ogen afspelen.

‘Er is plaats in de Iman-moskee in Makram Abeed’

‘Ik heb alles gezien. In het begin was hier maar één familie met een lijk. Ik dacht dat zij gewoon het begrafenisgebed kwamen opzeggen en dan snel weer zouden vertrekken. Maar dan begonnen ze andere families op te bellen die geen plaats in een mortuarium van een ziekenhuis hadden gevonden. “Er is plaats in de Iman-moskee in Makram Abeed”, zeiden ze. Zoals je ziet is dit een grote moskee. Vanaf dan bleven de lijken toestromen, één voor één. Ze gebruikten hun auto’s om de lijken van het Rabaa-plein naar hier te brengen.’

‘Ze brachten ook hun geïmproviseerd ziekenhuis mee en installeerden het achter de moskee, vol geneesmiddelen. Dus kwamen ook de gewonden naar hier. Ik zag jongens met hagelkorrels in hun rug. Ze lagen op de grond. De dokter probeerde de hagel te verwijderen. Tientallen lijken werden aangevoerd in trucks. Uiteindelijk lagen hier zeker 250 lijken, heel de moskee vol, van vooraan tot helemaal achteraan. Ik heb ze zelf geteld. Bestelwagens brachten grote ijsblokken om de lijken te bewaren. Ze plaatsten het ijs in zakken en legden die zakken op de lijken. De moskee veranderde in een slachthuis.’

‘De mensen uit de buurt begonnen te klagen over verschrikkelijke geur die zich in heel de buurt had verspreid. In de moskee hangt nog steeds een akelige geur. Ruik je het? We haalden alle tapijten weg. Ze liggen daar beneden, vol bloed. We gaan de moskee eerst schoonmaken en dan nieuwe tapijten leggen.’

‘De sjeik had de lijken hier nooit mogen toelaten. De enige reden waarom een lichaam een moskee binnen mag, is om de gebeden te zeggen en het achteraf te begraven. Maar ze veranderden deze moskee in een bloedbad en een drukte van jewelste. Nieuwsgierige mensen kwamen binnen om te zien wat er gebeurde, en familieleden zaten te huilen naast de lijken van hun geliefden.’

‘Toen er steeds meer lijken begonnen aan te komen, belden ze de gerechtsdokter. Die kwam naar de moskee. Bij elk lijk deed hij een onderzoek en maakte hij een rapport en doodsakte op om de lijken te kunnen begraven. De families wachtten hun beurt af terwijl de dokter van lijk tot lijk ging. Dan wasten ze de lijken en wikkelden ze hen in witte stofdoeken. Sommigen stierven van verstikking, andere lijken waren verbrand, anderen zaten vol kogelwonden. Dat is wat ik zag en ik hoop dat je mijn exacte woorden zult publiceren.’

‘De politie kwam het te weten’

‘De politie kwam te weten dat ze de lijken naar hier brachten. Agenten kwamen naar hier op donderdagavond tussen 20u en 21u, om de moskee te ontruimen en de lijken mee te nemen. Op dat moment lagen hier nog maar 12 lijken. Die had de gerechtsdokter niet kunnen identificeren omdat ze geen identiteitskaart op zak hadden. De families bleven bij de lijken zitten. “Als je ons met de lijken wil doden, doe maar”, riepen ze. De politieagenten zeiden: “We zijn hier niet om te doden. We zijn hier gewoon om die lijken naar het mortuarium te brengen. Buiten wachten de ambulances.”

‘De jongen van de kiosk aan de ingang van de moskee zag hoe de politie traangas gebruikte. Hij zag alle lijken aankomen, moeders huilen. ‘Ik had medelijden. Veel mensen huilden. Een moeder verloor vier zonen. Moslimbroeders zijn smeerlappen. Ze hebben dit zelf gezocht. Ik weet niet of ze verdienden gedood te worden’, zei de jongen.

‘Ik hoorde het geluid van geweerschoten, maar het waren geluidsschoten. Ik was in het leger en kan het verschil herkennen’, gaat Usama verder. Ze gebruikten deze geweren om mensen bang te maken en hen de moskee te doen verlaten. Mensen begonnen te roepen: “Lopen, de politie is hier. Ze arresteren mensen!” Maar ik zag de politie niemand arresteren. Een agent vroeg me wie ik ben. Hij hield zijn geweer op mij gericht. “Ik ben de dienaar van de moskee”, antwoordde ik. Ik toonde hen mijn identiteitskaart. Ze vroegen me of hier wapens in de moskee verborgen waren. Ik verzekerde hen dat hier geen enkel wapen te vinden was.’

‘Zelfs de schapen behandelen we beter’

Usama denkt er het zijne van: ‘Ik weet niet wie juist of fout is. Volgens mij gaan ze allebei in de fout. Meer nog, alle Egyptenaren gaan vandaag in de fout. Iedereen zegt maar wat hij wil, en denkt dat hij de enige is die gelijk heeft. Egyptenaren zijn zo. We kunnen elkaars mening niet verdragen. Dat is het grootste probleem vandaag. De Moslimbroeders waren dom. Als de politie vraagt om een plein te verlaten, dan moet je dat doen. En ze wisten dat de ontruiming er stond aan te komen. Als mensen je waarschuwen dat je een gebouw moet verlaten omdat het gaat instorten, dan luister je toch, niet?’

‘Sommigen liepen rond met messen, en de politie schoot hen dood. Het is onaanvaardbaar. We zijn allemaal moslims. Eén ding is zeker: dit alles is zeker en vast niet hoe God het wil. En al die arme zielen, dat kan niemand toch goedkeuren? Zelfs de schapen behandelen we beter voor het Eid el-Adha feest. We dragen hen voorzichtig en wassen hen met respect. Maar een mensenleven… het heeft hier geen enkele waarde meer.’

Pieter Stockmans

Video

 

In dit dossier ‘Machtsgreep van de contrarevolutie’:

  1. Gokken met de toekomst van Egypte
  2. De duisternis valt over Caïro
  3. De getuigen van het bloedbad bij Rabaa: Samar Saadany
  4. De getuigen van het bloedbad bij Rabaa: Usama, dienaar van de Iman moskee
  5. ‘Wie gaf Sisi het recht mijn stem te stelen?’ The Third Square over de machtsgreep van de contrarevolutie 
  6. ‘Machteloos toekijken hoe Egyptenaren het land vernielen’ The Third Square over de machtsgreep van de contrarevolutie
  7. Egypte onder de duim van generaal Sisi  
  8. De getuigen van het bloedbad bij Rabaa: Diaa Galal 
    (publicatie volgende week)

Andere berichten op dit blog: “Tussen vrijheid en geluk”.
Volg ons op Twitter: @VRIJHEIDenGELUK https://twitter.com/VRIJHEIDenGELUK

Verwante artikels op deze MO* Wereldblog:
De duisternis valt over Caïro
‘Seksueel geweld in Egypte is politiek geweld’
‘Dit is mijn leven’: het verhaal van een meisje uit Caïro
Over vaders, dochters en Moslimbroerders
Egypte en de grondwet: JA of NEEN
Egypte en de grondwet: vooravonden van hoop en wanhoop
Afspraak met de geschiedenis in Caïro
‘Egypte staat voor keuze tussen theocratie of militaire staat’
‘Egypte zal ontploffen in een algemene staking’
Vele kleine Tahrir-pleinen in de sloppenwijk el-Duweiqa
Egypte is wakker!

Bekijk hier fotoreportages:
Manshiyet Nasr
Egypte en de grondwet
Fayyoum, platteland Egypte
Egypte
 

Volg ons op en nodig ook je vrienden uit om mee te volgen!

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2789   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Over de auteur

Met de steun van

 2789  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.