Voor de Poolse Krzysztof en Barbara was de vluchtelingencrisis lang ver van hun bed. Tot ze een hongerige familie tegenkwamen tijdens een wandeling in het grensgebied met Belarus. Inmiddels hielpen ze al 200 mensen aan eten en onderdak. ‘De grenswachten zeggen dat wij meewerken aan mensensmokkel.’

De EU moet de migranten helpen die gestrand zijn aan de Pools-Belarussische grens, stelt Human Rights Watch. De organisatie vindt dat de Unie enkel focust op het politieke spel en te weinig op de menselijke drama’s die zich er afspelen. MO*medewerker Ula Idzikowska was recent ter plaatse.

Ze gaan niet naar school en kampen met de opgelopen trauma’s. Zijn ze verloren, de kinderen die opgroeien in de vluchtelingenkampen op de Griekse eilanden? MO*journaliste Ula Idzikowska vroeg het aan psychologen in de kampen op Samos en Lesbos.

De mensenrechten aan de Pools-Belarussische grens worden geschonden, stelt Amnesty International in een pas verschenen rapport. Er zou sprake zijn van illegale gedwongen terugkeer. MO*medewerker Ula Idzikowska trok pas naar de regio. ‘Als we durfden terug te komen, gingen ze ons vermoorden.’

Traumatische ervaringen van asielzoekers en vluchtelingen optekenen, eist zijn tol. Veel mediamakers kampen met geestelijke gezondheidsproblemen. Journaliste Ula Idzikowska getuigt over haar eigen ervaringen.

LGBTQI+-vluchtelingen raken nog meer getraumatiseerd bij aankomst in de Europese kampen, zegt Dan Chapman van een steungroep op het Griekse eiland Samos. ‘We zeggen al jaren dat de kampen géén veilige plek zijn voor LGBTQI+-asielzoekers.’

Op het Griekse eiland Samos zitten naar schatting 1500 vluchtelingen te wachten, op de dag dat ze het eiland eindelijk mogen verlaten. Maar zekerheid over de toekomst blijft uit. Journaliste Ula Idzikowska ging uitzoeken welke mentale impact het jarenlange wachten heeft op vluchtelingen.

Griekenland verandert tijdelijke vluchtelingenkampen in gesloten centra. Dat gebeurt met de volledige steun van de Europese Commissie. ‘Dit toont nog maar eens hoe radicaal het afschrikbeleid is geworden. Hoelang kunnen politici nog beweren dat ze een humaan beleid voeren?’

In Polen staan drie activisten terecht die opkomen voor de LGBTI+-gemeenschap. Ze gebruikten het Mariabeeld met regenboogaureool in een campagne, maar dat zou ‘religieuze gevoelens’ beledigen. ‘De vertegenwoordigers van de Kerk zaaien haat.’

De verstrenging van de abortuswet in Polen stak de lont in het kruitvat. ‘Rot op!’, klinkt de protestkreet van vrouwen in het hele land tegen regering en Kerk. Vrouwen vragen niet meer, ze eisen hun rechten op. ‘We zijn eindelijk ontwaakt. De culturele revolutie is op gang gekomen.’

Dat de abortuswet in Polen verstrengd werd, betekent niet het einde van de strijd voor recht op abortus. Integendeel. Poolse vrouwen vechten met verdubbelde kracht. Het is de tiende dag op rij dat in het hele land protesten plaatsvinden.  

Enkele vluchtelingen op het Griekse eiland Lesbos brengen zelf al filmend verslag uit van de ellende ter plaatse: van de barre omstandigheden in het kamp, de brand in Moria begin september en het inferno dat erop volgde. MO* mocht meekijken naar beelden van de plek waar media niet meer bij (mogen) zijn.