Amerikaans politiek zwaargewicht en Bush-aanhanger schrijft WHO-onderhandelingen af

De multilaterale handelsbesprekingen binnen de Wereldhandelsorganisatie (WHO) die moeten uitmonden in een algemeen handelsakkoord, lopen hoogstwaarschijnlijk op een sisser af. De VS en de EU hebben een onverzoenbaar verschillende kijk op handel, en als dat het geval is, kan je de gesprekken maar best afblazen”, zegt Bill Thomas. Volgens Thomas is de internationale oppositie tegen een allesomvattende WTO-handelsagenda aan het groeien en zouden de meningsverschillen wel eens niet te overstijgen kunnen zijn.

Zoals de zaken er nu voor staan hebben de tegenstanders van vrijhandel meer kans om te winnen. En dus gaat mijn bezorgdheid uit naar wat we nog kunnen doen om het niet zover te laten komen, zei Thomas maandag in een speech in het neoconservatieve American Enterprise Institute in Washington.

Thomas, die als een vurig pleiter wordt beschouwd van president Bush’ agressieve handelspolitiek, zei dat de Doha Ontwikkelingsronde bezaaid is met obstakels, vooral door de tegengestelde visies van de VS en de EU. De Doha-gesprekken die in 2001 in de hoofdstad van Golfstaat Qatar van start gingen, moesten leiden tot de wereldwijde opheffing van alle marktbarrières.

De Bush-administratie zou de Doha Ontwikkelingsronde op het einde van dit jaar graag afgerond zien. Echter, op de laatste WTO-bijeenkomst in Hong Kong van december vorig jaar werd er over de meest controversiële agendapunten geen overeenkomst bereikt. Een uitzondering was de afschaffing van de landbouwexportsubsidies, tegen 2013.

De belangrijke deadline van 30 april, wanneer er een algemeen akkoord moet zijn over de afbouw van toltarieven, nadert zonder dat de onderhandelaars dichter tot elkaar zijn gekomen in sleutelsectoren als de goederenproductie en financiële diensten.

De EU, Japan en de armste landen hebben geweigerd hun markten meer open te stellen voor Amerikaanse agrarische goederen, terwijl de VS op zijn beurt de bredere toegang tot zijn markt daarvan laat afhangen.

Washington heeft vooralsnog geweigerd zijn handelsverstorende steun aan haar agrarische producenten stop te zetten. Dat is een breekpunt voor de armste landen.

India en Brazilië, de twee belangrijkste woordvoerders van de arme landen, zeggen dat ze hun grenzen niet open zullen stellen voor geproduceerde goederen en diensten, zolang ze geen concessies krijgen op vlak van, onder andere, landbouw.

Een mini-ministeriële bijeenkomst eind januari in het Zwitserse Davos kon de onderhandelingen niet vlot trekken. De daaropvolgende bijeenkomst in Londen slaagde daar evenmin in.

Ik verontschuldig me bij iedereen die nog hoopt op een belangrijke doorbraak in de Doha-ronde, zei Thomas nog. We moeten verder blijven onderhandelen, maar de Doha-gesprekken zijn niet langer de plaats waar we de meeste energie in moeten steken.

Volgens hem is het nu zaak voor de VS om zich zo snel mogelijk terug te focussen op bilaterale handelsgesprekken met individuele landen. Hij riep de Bush-administratie op zijn agenda zo snel mogelijk te herbepalen, aangezien het uitzonderlijke onderhandelmandaat dat Bush kreeg, in juli 2007 vervalt. Met dat uitzonderlijke mandaat kon de regering handelsakkoorden ter stemming voorleggen, zonder dat het Congres de mogelijkheid had het voorstel te wijzigen.

Ook Amerikaanse bedrijfsverenigingen beseffen dat de tijd dringt en sporen Bush aan tot actie. Washington is tijden de Doha-gespreken nooit gestopt met het discreet voeren van bilaterale en regionale handelsgesprekken, maar zegt dat ze parallel met de Doha-gesprekken liepen.

Totdusver sloot de VS bilaterale akkoorden met Peru, Colombia en Oman. Binnenkort moeten daar nog eens tien landen bijkomen.