Amerikaanse troepen krijgen nu ook Zuid-Irak tegen zich

Het Zuiden van Irak is tijdens de oorlog altijd redelijk veilig geweest en de bevolking (vooral Sjiieten) was de Amerikaanse troepen gunstig gezind. De Irakezen werkten er zelfs samen met de Amerikanen door de maatregelen van de overgangsregering en de Iraakse regeringen te steunen.
Het protest van tienduizenden Sjiieten in de zuidelijke steden van Najaf en Kut op 9 april is een duidelijke breuk met dat verleden. De betogers eisten de terugtrekking van de Amerikanen, verbrandden de Amerikaanse vlag en scandeerden ‘Dood aan Amerika!’.
“We hebben geduld gehad en hebben veel opgeofferd in de hoop dat de situatie op een dag beter zou zijn”, verwoordt Hussein Ali, een leraar uit Diwaniyah, het ongenoegen van de Zuid-Irakezen. “We zijn echter meegesleurd in een moeras van broederhaat en hebben ons bloed vergoten voor oorlogsleiders die alleen meer macht en rijkdom willen vergaren.”
Bij geweld na de betogingen van maandag liet zeker één Amerikaanse soldaat het leven. Een andere werd gewond in Diwaniyah, 180 kilometer ten zuiden van Bagdad.
Daar vechten het Mahdi-leger van de radicale Sjiitische geestelijke Muqtada al-Sadr en de Amerikaanse troepen al enkele dagen tegen elkaar, nadat Muqtada al-Sadr zijn militieleden had opgeroepen hun aanvallen voortaan op “de bezetter” te richten en niet op Irakezen.
De Amerikanen hebben extra troepen naar de stad gestuurd om raids uit te voeren en rebellen op te pakken. De nieuwe golf van geweld is een zware klap voor de Amerikaanse troepen, die het zo al moeilijk genoeg hebben om de rust te bewaren en met Zuid-Irak de laatste steunpilaar voor hun aanwezigheid in het land dreigen kwijt te spelen.
Volgens Mahmood al-Lamy, historicus in Basra, is de toestand kritiek. “Basra is de grootste zuidelijke stad en de enige Iraakse stad met een haven in de Golf. Het wordt nu gecontroleerd door verschillende milities die elkaar bevechten over de oliesmokkel, die onder de Amerikaanse bezetting floreert.” Al-Lamy vreest “dat de situatie de komende maanden nog verslechtert”.
Ook Iraakse overheidsfunctionarissen zien nog weinig goeds komen van de Amerikanen. “We hebben de Amerikaanse bedoelingen verkeerd beoordeeld en hebben dat te laat beseft”, zegt Salman Yassen van de gemeenteraad van Basra. “Vier jaar hebben de Amerikaanse en Iraakse autoriteiten ons bezig gehouden door elkaar te bevechten, terwijl ze plannen opzetten om onze olie te stelen en het land te verscheuren.”
“Het minste wat we kunnen zeggen, is dat de wereld veel beter af was geweest zonder de Amerikanen en de veiligheidscatastrofe die ze hebben veroorzaakt”, besluit Ahmed Jabbar, een voormalige Irakese politiekolonel.