Argentijnse indianen beëindigen hongerstaking voor landrechten

Gouverneur Roy Nikisch weigerde het document te tekenen. “We hebben nog een lange weg te gaan en we zullen de strijd niet opgeven. De gouverneur is alvast gewaarschuwd”, zei Orlando Charole, voorzitter van het Instituut voor Inheemse Zaken (IDACH) in Chaco, na ondertekening van het akkoord.

De negen hongerstakers begonnen op 21 juli met hun actie, op de vierde verdieping van een overheidsgebouw. Ze willen zo snel mogelijk naar hun gemeenschappen terugkeren. Artsen adviseren hen echter om nog enkele dagen ter observatie in het ziekenhuis van Resistencia te blijven, de provinciehoofdstad.

Op 7 augustus werd een van de hongerstakers in het ziekenhuis opgenomen. Twee andere hongerstakers stopten half augustus met hun actie, als gebaar van goede wil toen de provinciale overheid aangaf te willen praten over de zaak. De provinciale minister, Hugo Matkovich, speelde een centrale rol in de gesprekken die leidden tot de overeenkomst van dinsdag.

Volgens de minister is een poging gedaan “om alle kwesties waar de inheemse bevolking zich zorgen over maakt, op papier te zetten.” Daarnaast heeft overheid beloofd zich te zullen inzetten om de overeengekomen doelen te bereiken.

Niet alle kwesties zijn op korte termijn op te lossen – bijvoorbeeld de oneerlijke landverdeling van de afgelopen tien jaar. De activisten eisten ook het aftreden van een burgemeester die beschuldigd wordt van discriminatie van indianen. Maar daarover moet justitie beslissen, zei Matkovich.

Volgens het Nationale Instituut voor Statistiek (INDEC) telt Argentinië 400.000 inheemsen. Zij behoren tot twintig verschillende etnische groepen. In Chaco, de armste provincie, wonen 60.000 Toba-, Mocoví- en Wichí-indianen.

Terwijl gemiddeld 40 procent van de Argentijnse bevolking in 2005 armoede leed, was dat 65 procent in Chaco. De indianen hebben het zwaarst te lijden onder de armoede, zeggen sociale organisaties.

IDACH-advocaat Walter Zanuttini zegt dat de overheid in de overeenkomst heeft beloofd om een aantal stukken land over te dragen aan inheemsen en kleine boeren. Daarnaast krijgen ze eigendomsrecht op land dat ze al bewerken en er is overeengekomen dat tweetalige leraren officieel geregistreerd worden.

Ook krijgt het IDACH, een autonoom overheidsorgaan waarvan de voorzitter gekozen wordt door indianen, een ruimer budget. Samen met al eerder toegezegde steun van de nationale overheid, betekent dit dat het IDACH 1 miljoen euro krijgt voor landbouwwerktuigen en bouwmaterialen, zei Zanuttini.

Het conflict begon in mei met een protestmars van indianen naar Resistencia. Zij wilden daarmee aandacht vragen voor de oneerlijke verdeling van land die sinds ongeveer tien jaar plaatsvindt. Volgens de wet zouden inheemse gemeenschappen en kleine boeren recht hebben op land en ontwikkelingshulp. In de praktijk kwam daar echter weinig van. De overheid verkocht de grond “tegen belachelijk lage prijzen” aan andere belanghebbenden, zegt het Nelson Mandela Studiecentrum, een niet-gouvernementele organisatie. De verkochte stukken grond waren ook veel groter dan volgens de wet was toegestaan.