Aziatisch vrijhandelsakkoord onder druk

Volgens een hoge overheidsfunctionaris uit New Delhi, die nauw betrokken is bij de onderhandelingen, zijn problemen ontstaan over het feit dat meer dan de helft van de export naar India uit ten minste vijf ASEAN-landen bestaat uit één product. Deze landen zijn Indonesië, Maleisië, Birma, Thailand en Vietnam. De vijf andere lidstaten van ASEAN zijn Brunei, Cambodja, Laos, de Filipijnen en Singapore. Met het vrijhandelsakkoord tussen India en ASEAN zouden meer dan twee miljard mensen tot een economische gemeenschap toetreden.

Sommige analisten zeggen dat de hindernissen overkomelijk zijn, andere beweren dat het akkoord vanwege de belangen van de Indiase boeren voorlopig nog niet in zicht is. De Indiase minister van Landbouw, Sharad Pawar, wil dat voor basisproducten uit de landbouw in het akkoord aparte richtlijnen gelden. ASEAN-landen, inclusief de landen die afhankelijk zijn van de export van één product, willen dat India de importtarieven op deze producten afschaft en dat er geen uitzonderingspositie gecreëerd wordt.

De huidige onderhandelingen zijn gebaseerd op het principe dat minimaal 80 procent van de handel van een land onder het akkoord moet vallen. Als producten als peper, rubber, palmolie en koffie en thee niet volledig in het akkoord worden opgenomen, dan kunnen landen als Maleisië en Thailand niet aan die voorwaarde voldoen. Maleisië exporteert alleen palmolie naar India en Thailand is een grote rijstexporteur.

Volgens India staan de betreffende agrarische producten op een speciale lijst van de Wereldhandelsorganisatie (WTO) en hoeven ze daarom onder geen enkel vrijhandelsakkoord tariefvrij te worden. Vooral kleine boeren in Zuid-Indiase staten als Kerala, ondervonden de afgelopen jaren hinder van de gestegen import van producten als peper en palmolie uit Sri Lanka. Die stijging werd veroorzaakt door een Indiaas-Srilankaans vrijhandelsakkoord.

Het gaat hier niet alleen om handel, maar ook om mensen die voor hun levensonderhoud afhankelijk zijn van deze producten, zegt Nagesh Kumar, directeur-general van het Onderzoeks- en Informatiesysteem voor Ontwikkelingslanden in New Delhi, een door de regering gesteunde denktank. Basisproducten zijn bij alle handelsbesprekingen een struikelblok, of het nu gaat om rijke landen of ontwikkelingslanden, of om besprekingen op multilateraal, bilateraal of regionaal niveau.

Kumar is echter niet pessimistisch over de onderhandelingen. Volgens hem zullen de meningsverschillen over bepaalde landbouwproducten de besprekingen niet in gijzeling houden. Elk land wil bepaalde binnenlandse industrieën beschermen. Maleisië hanteert bijvoorbeeld importtarieven van 300 procent op auto’s om de nationale autofabrikant Proton te beschermen.

D.N. Rao, professor aan het Centrum voor Economische Studies en Planning van de Jawaharlal Nehru Universiteit in New Delhi, ziet het vrijhandelsakkoord er uiteindelijk wel komen. Ik denk dat veel ASEAN-landen liever de banden met India aanhalen dan met China. Gezien de huidige impasse in de WTO, heeft India er ook belang bij de relatie met ASEAN te versterken. (JS)