Blank is de kleur van het geld in Khartoum

Sudan heeft zo zijn troeven, maar voor verrukkelijk eten moest je lang uitwijken naar het buitenland. Foul (spreek uit ‘fuul’), het officieuze nationale gerecht, roept niet voor niks associaties op met het Engelse woord voor smerig. De mengeling van bonen, waterige kaas, tomaten en slappe sla is niet meteen een delicatesse.

Sinds het eind van de 20-jarige burgeroorlog tussen noord en zuid in 2005 gaat het wat beter met de keuken in dit Oost-Afrikaanse land. Het nieuwe conflict in het westen van het land - Darfur - schrikt buitenlandse investeerders niet af. In de hoofdstad Khartoum ploppen de internationale voedselketens sinds 2005 uit de grond als heerlijke paddestoelen. De rijken hebben nu toegang tot ongeziene lekkernijen, van paninis tot lattes.

De boomende horeca is nauwelijks een bron van werkgelegenheid voor de Sudanezen. De buitenlandse investeerders (Zuid-Afikanen, Egyptenaren, Fransen en andere nationaliteiten) brengen hun eigen personeel mee of ronselen in andere landen. De schaarse Sudanezen die worden ingehuurd zijn doorgaans dompelaars en schoonmaaksters. Klanten bedienen en afrekenen is het exclusieve domein van buitenlanders.

Sudanezen zijn doorgaans niet stipt genoeg, zegt Gary Sanderson, de Zuid-Afrikaanse co-manager van het trendy café Ozone. Je vergadert om acht uur en tegen tienen dagen ze pas op. Dat is mijn ervaring. Yousif Afify, de manager van Mo’men, een populaire Egyptische fastfoodketen, knikt instemmend. Een gebrek aan inzet en vorming, zegt hij. We hebben geprobeerd om een opleiding te organiseren (voor Sudanezen), maar we hebben mensen nodig zoals wij (Egyptenaren). Sudanezen houden er niet van om zo hard te werken en vroeg op te staan.

Zelfs Shihab El Tay, uitbater van het Zuid-Afrikaanse fastfood restaurant Steers en zelf een Sudanees, heeft liever buitenlanders. Sudanezen begrijpen niet altijd dat de klant koning is.

racisme

In een land dat verdeeld is tussen noordelijke arabieren en zuiderlingen van Afrikaanse is er natuurlijk meer aan de hand dan een gebrek aan competenties. Ach, het uiterlijk van een ober is niet waar je het eerst naar kijkt als je op restaurant gaat maar huidskleur speelt wel een rol, zegt Sidiqa Washi, het hoofd van het departement gezinswetenschappen van de Al Afhad Universiteit in Khartoum. Steeds meer mensen met een donkeren huid gebruiken een bleekcrème om er lichter uit te zien.

Bleekcrèmes worden per kilo verkocht in de hoofdstad en veel zwarte vrouwen gebruiken olie om hun krullen glad te strijken. Het nieuwe schoonheidsideaal in Khartoum, dat in het noorden ligt, sluit zuiderse types uit. Het is een recent fenomeen dat vroeger niet bestond, zegt Washi. Het is de invloed van de media: het zijn altijd blanke vrouwen die op het scherm en in magazines worden afgebeeld als het schoonheidsideaal.

De vrouwelijke professor gelooft dat geslacht een grotere rol speelt op de arbeidsmarkt dan huidskleur. Klanten bedienen wordt door velen in Sudan niet als een vrouwenjob aanzien. Dat heeft met de islamitische traditie te maken, zegt Washi. Mohamed Mahmoud, de manager van het restaurant Solitaire, zegt dat hij maar al te graag mooie Sudanese vrouwen zou laten werken in zijn restaurant. Nooit of te nimmer, antwoorden ze me. Solitaire, een Egyptische franchise, wordt bemand door diensters uit de Filipijnen. (MM)