Bolivia wil af van IMF-keurslijf

Twee decennia lang probeerde Bolivia een goede leerling te zijn van het Internationaal Monetair Fonds. Op papier leverde dat goede resultaten op: de inflatie ligt laag, de Boliviaanse munt is stabiel, de handelsbalans is positief en de deviezenreserves van het land groeien. Maar de armoede blijft verpletterend. Tweederde van de bevolking zit onder de officiële armoedegrens.

Bolivia wil daarom de koers volgen die Argentinië en Brazilië eerder insloegen. Die landen betaalden hun schulden aan het IMF vervroegd terug, waardoor de instelling geen mogelijkheden meer heeft om in Buenos Aires en Brasilia een streng economisch beleid af te dwingen. Anders dan Argentinië en Brazilië overweegt Bolivia wel geen vervroegde terugbetaling van de 13,9 miljoen dollar (11,5 miljoen euro) die het land nog heeft uitstaan bij het IMF.

De Boliviaanse minister van Planning Carlos Villegas zegt dat Bolivia macro-economisch in evenwicht wil blijven – een belangrijke bekommernis van het IMF. Maar Bolivia zal geen voorwaarden meer onderschrijven die de instelling normaal oplegt aan landen die haar hulp inroepen. Op die manier kan Bolivia volgens de minister ook een beleid gaan voeren dat gericht is op de armste bevolkingsgroepen.

Waarschijnlijk houdt dat in dat Bolivia niet meer zo krampachtig zal proberen de inflatie en het begrotingstekort laag te houden. Die versoepeling kan de interestvoeten doen dalen, wat bedrijven vlotter toegang zou bieden tot investeringsmiddelen.

Een risico is dat donorlanden en internationale instellingen als de Wereldbank moeilijker kunnen gaan doen. Die hebben veel vertrouwen in de waakhondfunctie van het IMF, al is de kritiek op het starre en weinig sociale voorwaardenbeleid van het IMF wel toegenomen. Maar Bolivia moet wel in de gaten worden gehouden, vinden veel donoren. Het land blijft worstelen met een begrotingstekort dat jaarlijks moet goedgemaakt worden met 400 miljoen dollar (333 miljoen euro) aan ontwikkelingshulp en nieuwe leningen.

De totale buitenlandse schuld van Bolivia bedraagt meer dan 4 miljard dollar (3,3 miljard euro). Dat is meer dan de helft van wat het land in één jaar produceert. Maar het bedrag is al flink geslonken door allerlei herfinancierings- en kwijtscheldingsoperaties. Ook de jaarlijkse rentelast is daardoor draaglijker geworden. In 2005 betaalde Bolivia nog 370 miljoen dollar (308 miljoen euro) af aan zijn buitenlandse schuldeisers; in 2007 zal dat volgens sommige experts nog maar 130 miljoen dollar (108 miljoen euro) zijn.

Bolivia kreeg in 1986 hulp van het IMF om een periode van hyperinflatie achter zich te laten. Die bracht de Boliviaanse economie aan de rand van de afgrond. Maar voor de schoktherapie waarmee de prijsstijgingen ingetoomd werden, betaalde het land ook een prijs. Het land moest zijn protectionistische politiek opgeven, en 30.000 ambtenaren werden op straat gezet. Zes opeenvolgende IMF-programma’s leverden Bolivia 891 miljoen dollar (736 miljoen euro) op. Die schuld werd inmiddels gedeeltelijk terugbetaald en voor een deel kwijtgescholden, waardoor het saldo slonk tot 13,9 miljoen dollar.

Morales overtuigt steeds meer Bolivianen met zijn kritiek op het neoliberale beleid dat zijn voorgangers voerden. Volgens verscheidene opiniepeilingen heeft de eerste indiaanse president nu 80 procent van de bevolking achter zich. Op 18 december won hij de presidentsverkiezingen met 53,7 procent van de stemmen. (PD)