Britten willen Afrikaanse universiteiten compenseren voor hersenvlucht

De hersenvlucht is een probleem voor Afrikaanse bedrijven en overheden, maar nergens zijn de gevolgen zo verreikend als in het hoger onderwijs en de universiteiten. Afrika heeft immers niet veel reserves als het op academisch personeel aankomt, zegt Brian Everett, de nummer twee van de Association of University Teachers (AUT) in Groot-Brittannië. Als een klein ontwikkelingsland maar een paar van zijn beste professoren en onderzoekers ziet vertrekken, dan komt dat snel neer op een aderlating.

Precieze statistieken voor universiteiten zijn er niet, maar specialisten twijfelen niet aan de ernst van het probleem. Op de conferentie in Londen stellen NAFTHE en AUT, de bonden van het Britse academisch personeel, voor dat de industrielanden de arme landen compenseren. We willen dat de Britse regering landen compenseert die talent exporteren en hen bijstand verleent bij het uitbouwen van hun hoger onderwijs, zegt Paul Bennett van NATFHE.

De conferentie ‘Britain’s gain - Africa’s pain’ komt er op vraag van Afrikaanse academici. De braindrain is een feit in alle disciplines, maar vooral in de geneeskunde en de wetenschappen, zegt Everett. Onder de ontwikkelingslanden zijn er bijzonder weinig ‘braingainers’. China misschien. En Zuid-Afrika trekt ook professoren aan uit de buurlanden. Maar het is duidelijk dat vooral de grote industrielanden in het winnende kamp zitten.

Ook universiteiten, vakbonden en ngo’s kunnen acties ondernemen om het effect van de hersenvlucht te verzachten, zeggen de onderwijsbonden. Academisch personeel uitwisselen is gezond en betekent inderdaad een verrijking. Maar Afrikaanse en Britse professoren zijn het erover eens: het verlies voor ontwikkelingslanden is vaak zo groot dat het hoger onderwijs erdoor uitgehold wordt. Het verlies aan personeel is nefast voor het onderzoek, dat aan de basis ligt van economische innovatie en groei.

De VN-Commissie voor Afrika schat dat 60.000 dokters, profesoren en ingenieurs Afrika verlieten in de tweede helft van de jaren 80. Dat aantal is nu allicht veel groter als gevolg van de toegenomen mobiliteit en concurrentie tussen de universiteiten. (MM/ADR)