China en India zetten in op groene chemie

Groene chemie probeert nieuwe synthetische stoffen te maken die “benign by design” zijn – milieuvriendelijk ontworpen. Gespecialiseerde chemici zoeken naar nieuwe verbindingen en productieprocessen die geen vervuiling veroorzaken en niet gevaarlijk zijn. Dat is efficiënter dan eventuele vervuiling of gezondheidsrisico’s later in te dammen.
De Universiteit van Delhi verplicht alle studenten chemie ook een jaar lang groene chemie te volgen. De Indiase regering heeft een werkgroep opgericht om die kennis ook aan andere instellingen voor hoger onderwijs en op alle niveaus te doen overdragen. Speciale prijzen moeten vorsers aanmoedigen zich in het nieuwe gebied te verdiepen. Er werden al onderzoekers bekroond die productieprocessen voor geneesmiddelen en de chemische nijverheid ontwierpen waarbij minder schadelijke nevenproducten ontstaan.

Koerswijziging

Maar de groene chemie staat voor een enorme uitdaging. De chemische industrie heeft de voorbije twee eeuwen meer dan 80.000 stoffen geproduceerd – van plastic over kleurstoffen tot schoonmaakproducten, brandvertragers en geneesmiddelen - en daarbij stonden meestal maximale prestaties voorop. Chemici hebben niet geleerd ook systematisch rekening te houden met ecologische en gezondheidsaspecten.
Toenemende milieuproblemen en de druk om steeds kostenefficiënter te werken dwingt de chemische nijverheid nu een andere koers te varen. Groene chemie kan onder meer het gebruik van grondstoffen terugdringen en afvalproblemen verkleinen. Dat maakt zowel ondernemers als milieuactivisten blij. Er zijn ook minder dure beschermingsmaatregelen nodig voor de opslag en het vervoer van milieuvriendelijke producten.
De geneesmiddelenindustrie en de textielnijverheid in India werken al volop aan nieuwe processen waarbij geen gevaarlijke oplosmiddelen en andere schadelijke reagentia meer nodig zijn. “We moeten de mythe ontkrachten dat investeren in groene chemie de kosten opdrijft”, zegt Nitesh Mehta, de directeur van Newreka Green-Synth Technologies en een van de eerste winnaars van de Indiase prijs voor groene chemie.
 
De stijgende vraag naar milieuvriendelijke producten is een even sterke stimulans voor ondernemers om groene chemie binnen te halen. Voor de opkomende economieën, die zich steeds meer ontpoppen tot de fabriek van de wereld, kan de ontwikkeling net op tijd komen. Nu krijgen ze immers ook een groot deel van alle giftige stoffen te verwerken die bij de productie van internationaal verkochte nijverheidsgoederen vrijkomen.