China wil nog geen leider zijn

Chinese leiders hebben de opkomende economieën van Azië, Afrika en Latijns-Amerika steeds beschouwd als een belangrijke factor in de internationale politiek en als tegenwicht tegen de economische suprematie van de Verenigde Staten. China maakte in de ogen van zijn leiders deel uit van deze groep, maar zag zichzelf nooit als leider van de groep. Vaak verschool China zich in dat opzicht achter Rusland. En hoewel China nog steeds niet bereid lijkt om de rol van leider op zich te nemen, neemt het land wel een steeds actievere houding aan in de samenwerking met andere opkomende landen.

Sterk collectief

Door samenwerking met de belangrijkste opkomende economieën, zoals de zogenaamde BRIC-landen, heeft China de mogelijkheid gekregen de onderhandelingspositie van deze landen collectief te versterken. De BRIC-landen, waar behalve China ook Brazilië, Rusland en India deel van uitmaken, zijn gezamenlijk verantwoordelijk voor bijna 15 procent van wat er wereldwijd geproduceerd wordt. De leiders van deze landen stelden na afloop van de tweede BRIC-top, onlangs in Brazilië, dat de opkomende landen van de wereld de potentie hebben om een leidende rol te spelen bij mondiale vraagstukken en de vorming van een eerlijker internationaal economisch systeem.
Volgens Joseph Cheng, professor Politieke Wetenschappen van de Universiteit van Hongkong, vindt China samenwerking met de BRIC-landen vooral nuttig als tegenwicht tegen de VS en andere westerse economieën. “China krijgt de mogelijkheid om gezamenlijke belangen te benadrukken en daarmee ook de concurrentiepositie van de eigen economie te versterken.”

Voorzichtig manoeuvreren

Yang Baoyun, professor Afrika-studies aan de Universiteit van Beijing, ziet dat er steeds meer waardering komt voor de rol van China in de mondiale politiek en de wereldwijde economie. “In de wereld na de crisis hebben opkomende landen hetzelfde doel voor ogen”, zegt Baoyun, “om het oneerlijke en onevenwichtige internationale systeem te hervormen.”  
Maar hoewel het duidelijk is dat de rol van China op het wereldtoneel steeds belangrijker wordt, blijft het land voorzichtig opereren. “Terwijl China probeert om de invloed van de nieuwe machtsblokken te vergroten, probeert het zelf buiten het middelpunt van de belangstelling te blijven,” zegt Joseph Cheng.
Jin Canrong, als professor Internationale Studies verbonden aan de Renmin-universiteit, denkt dat China er verstandig aan doet, zich niet als leider van de opkomende economieën te presenteren. “Er zijn veel landen die zouden willen dat China als leider fungeert en zo tegenwicht biedt tegen de Amerikaanse suprematie, maar dat zou de belangen van ons land alleen maar schaden. Onze plaats is ergens in het midden”, zegt Canrong. “China hecht waarde aan de huidige internationale situatie en heeft niet de intentie de bestaande verhoudingen stuk te maken.”