Chinees platteland vecht tegen oprukkende woestijn

Het droge klimaat van Chifeng en de schaarse vegetatie hebben de weg vrijgemaakt voor bodemerosie en slechte bodemvruchtbaarheid. Landbouw en veeteelt, de twee belangrijkste economische pijlers van de negen provincies en drie districten van Chifeng-Stad, worden steeds meer bedreigd door verwoestijning. Al sinds 1940 wordt er gedaan aan herbebossing.

Ontbossing, het ploegen van hellingen, te intensief gebruik van landbouwgrond en intensieve begrazing zijn volgens Chifeng-Stad de belangrijkste oorzaken van het probleem in  de regio met weinig plantdichtheid en productiviteit.

Gedegradeerd land, ontdaan van zijn groene bedekking, wordt steeds kwetsbaarder voor de harde voorjaarswind.

Ecologische ramp

Qihetang, een dorp met 228 gezinnen in de provincie Linxi in Chifeng, had te maken met een ecologische ramp als gevolg van ontbossing en overbegrazing. In 1990 was het inkomen per hoofd van de bevolking 300 yuan (38 euro) en elk gezin oogstte zo’n 150 kilo graan op gemiddeld 2 hectare land. De slechte opbrengst leidde tot het vertrek van veel boeren.  

In 1992 besloot de dorpscommissie omheiningen te plaatsen op de heuvels, fruitbomen te planten en vrije begrazing te verbieden. In 2000 sprong de staat bij met financiële steun en technisch advies.

Van de 2.154 hectare die Qihentang rijk is, is 80 procent nu groen. “Het inkomen per hoofd van de bevolking is gestegen tot 8.000 yuan (1000 euro)”, zegt dorpshoofd Zhang Chun Jie. “Die inkomsten komen uit de handel in fruit en hout.”

“Alleen in de zware wintermaanden vertrekken er nog mensen. Maar de meesten blijven thuis om appels, peren, abrikozen, gras voor de dieren en hout voor panelen te verwerken”, zegt Jie. “Er komt ook langzaam meer toerisme.”

Inheemse soorten

“Wereldwijd is meer dan 2 miljard hectare gedegradeerd land geschikt voor herstel door bebossing en landschapsherstel”, zegt Mansour N’Diaye, kabinetschef van de VN-Conventie voor de Strijd tegen Verwoestijning (Unccd). “Meestal kan dat door een combinatie van agrobosbouw en kleinschalige landbouw.”

Middenin Chifeng ligt de provincie Wengniute, een van de vier grote zandverstuivingen in China. Sinds oktober vorig jaar wordt gewerkt aan landschapsherstel van 400.000 hectare, grond die aan weerzijden ligt van de snelweg door de Sudu-woestijn in Wengniute.

“Er is 75 procent kans dat inheemse soorten die goed tegen dit zand kunnen, zoals de Chinese en Mongoolse den, gele wilg en acht soorten heesters, overleven”, zegt Wang Feiyue van het Bureau voor Landbouwgrondconversie.

Veel mensen geloven dat het, om grond terug te krijgen en te behouden, noodzaak is dat de overheid boeren aanmoedigt minder vee te houden of te vertrekken naar minder droge gebieden. Anderen wijzen op de sociaal-culturele problemen die het verplaatsen van boerengemeenschappen met zich meebrengt.

Als het gaat om herstel van grasland, koopt de overheid de grond vaak eerst van de boeren en herders voordat het project gelanceerd wordt. Vijf jaar lang mag er op de grond niet gegraasd en niets verbouwd worden. Vanaf het zesde jaar is beperkt landgebruik weer toegestaan.

Nomaden

In mei vorig jaar was er sprake van een golf van protest in Binnen-Mongolie. Etnische Mongolen maken daar 20 procent van de bevolking van 23 miljoen mensen uit. Experts leggen de oorzaak van de onrust bij de sterk cultureel bepaalde nomadische manier van leven, die volgens hen een te zware belasting is voor het grasland.

China wil de nomadenbevolking van 1,1 miljoen mensen voor 2015 herhuisvesten. “Het is absoluut noodzakelijk om de nomadische cultuur hier beter te begrijpen”, zegt Yang Youlin, regiocoördinator Azië van de VN-Conventie voor de Strijd tegen Verwoestijning (Unccd). “Overheden willen het aantal grazende dieren beperken, maar herders willen juist nog meer dieren, omdat ze twee derde van hun vee kwijtraken aan de winterkou.”

Bijna een kwart van het grondgebied van China heeft momenteel te maken met verzanding en verwoestijning.