Chinese internetmuur houdt stand

Het aantal Chinese internetgebruikers is gestegen tot 253 miljoen. Daardoor is China de grootste internetmarkt ter wereld geworden en krijgt de bevolking nieuwe kansen. “Het internet heeft gezorgd voor een verminderde controle van de overheid op cultuur, met name op de jongerencultuur”, zegt Rebecca MacKinnon van het Centrum voor Mediastudies aan de Universiteit van Hongkong. “Als je vroeger beroemd wilde worden op cultureel gebied, moest je door de officiële instanties goedgekeurd worden. Nu kun je alles rechtstreeks op het internet zetten.”
Het net zorgt ook voor vormen van conversatie die in de traditionele media niet mogelijk zijn. Sommige burgers praten over sociale problemen zoals gebrek aan huisvesting en organiseren lokale initiatieven die moeilijker te verbieden zijn door de politie, omdat het niet om echte organisatie gaat.
En hoewel China de websites van organisaties als Human Rights Watch en Amnesty International blokkeert, gebruiken sommige advocaten het internet om informatie te verspreiden over mensenrechtenprocessen.

Filter

Maar hoewel de relatieve vrijheid op het web de regering in Peking voor nieuwe uitdagingen stelt, is het niet poort naar democratie waar sommigen op gehoopt hadden. De Chinese bevolking krijgt immers geen volledige toegang tot de informatie op het net. De overheid werkt hard om de bevolking af te schermen van alles wat ze als “vulgair” omschrijft. De overheid beschikt daarvoor over een bijzonder geavanceerd filtersysteem dat bekend staat als “de Grote Chinese Internetmuur”, de digitale variant van het wereldberoemde monument.
Niet enkel de overheid zelf censureert volop, ook de Chinese internetaanbieders zijn zelf verantwoordelijk voor het filteren van de inhoud. Ook westerse bedrijven als Google en Microsoft kregen veel kritiek te slikken omdat ze hun diensten censureerden op vraag van de Chinese overheid. De Chinese zoekmachines zijn nog strenger. Een zoektocht naar het brutale neerslaan van de studentenopstand op het Tiananmenplein levert op de Chinese versie van Google al minder hits op dan op de internationale variant – op een Chinese zoekmachine zijn helemaal geen resultaten te vinden.

Geen redding

“Er is geen volledige controle, maar de Chinese overheid zorgt ervoor dat niemand oppositie kan voeren”, zegt ze. “Het doel is om het aantal conversaties dat tot actie kan leiden tot een minimum te beperken.”
Het is volgens MacKinnon utopisch te denken dat het doorbreken van de muur democratie zal brengen in China. “De Chinese bevolking zit ook helemaal niet te wachten om gered te worden”, zegt ze. Er is onder de Chinezen vrij veel steun voor de censuur. “Ik ben mij bewust van het feit dat democratie belangrijk is en dat censuur fout is, maar ik steun de censuur van de Chinese overheid omdat het belangrijk is om de sociale stabiliteit te bewaren nu China in een markttransitie zit”, zegt Ailin Guo, een Chinese student die een beurs heeft aan de George Washington University in de VS. “Ik denk dat we beter een functioneel systeem hebben dan zomaar blind een democratie te vestigen, omdat die nooit in de Chinese geschiedenis levensvatbaar geweest is”, zegt ze.
Ook veel Chinese ouders zien het internet als een chaotische warboel waar ze hun kinderen niet veilig achten. Ze zijn blij met de censuur, die door de overheid gepresenteerd wordt als een manier om hun kinderen af te schermen, zegt MacKinnon.