Congolese mutualiteiten maken ziekenhuizen betaalbaar

“Zonder onze mutualiteit had ik enorme problemen gehad om mijn ziekenhuis- en andere medische kosten te betalen”, zegt onderwijzer Désiré Otto, die aan een hernia lijdt. De ziekenhuisfactuur bedroeg 70.000 Congolese frank (54 euro), ruim dubbel zoveel als zijn maandsalaris van 33.000 Congolese frank (25 euro). De factuur werd voor de helft betaald door de Umusac (Union des mutuelles du Congo). Otto betaalt maandelijks 1000 Congolese frank (0,78 euro) aan zijn ziekenfonds.

Met 19.400 leden is de Umusac de grootste mutualiteit in Kikwit, een stad ten noordoosten van hoofdstad Kinshasa met driehonderdduizend inwoners. Sinds zijn ontstaan in 2007 heeft de Umusac zeker 86 mensenlevens gered, zieken die zonder steun van de mutualiteit geen gespecialiseerde verzorging hadden gekregen.

“Met onze mutualiteit willen we het wijze principe ‘eendracht maakt macht’ toepassen”, zegt adjunct-coördinator Christian Muhenia fier.

Bisdom van Kikwit

Met dezelfde motivatie werd in 2009 de Musalki (Mutuelle de santé Lutondo de Kikwit) opgericht door het bisdom van Kikwit. De Musalki telt nu 1059 leden. Iedereen betaalt omgerekend 35 eurocent bij zijn aansluiting en vervolgens een jaarbijdrage van 2,80 euro. Bij hospitalisatie betaalt het ziekenfonds driekwart van de factuur, bij ambulante verzorging de helft.

Ondertussen zijn nog twee andere mutualiteiten ontstaan, aan de rand van de stad. De oprichting van vier ziekenfondsen en hun snelle groei zijn vooral te verklaren door het feit dat 70 procent van de plaatselijke bevolking te weinig geld heeft om gezondheidszorg te kunnen betalen. Volgens de verantwoordelijken van de mutualiteiten leeft driekwart van de mensen in de regio van kleine, precaire activiteiten in de informele sector. Wie in de openbare sector werkt, heeft een belachelijk laag salaris, dat bovendien onregelmatig betaald wordt. Wie ernstig ziek is, kan zich geen ziekenhuis veroorloven.

Eigen polikliniek

Om hun verbintenissen te kunnen nakomen, sluiten de mutualiteiten conventies met de medische instellingen. “Wie hebben in totaal 28 conventies gesloten met medische kwaliteitsinstellingen”, zegt Jean-Jacques Masini, beheerder van de Musalki.
De Umusac heeft zelfs zijn een eigen polikliniek.  “Dat is bemoedigend”, zegt Floribert Kiama, directeur van het cultuurcentrum Mwinda. “Er moeten meer dergelijke initiatieven komen, zonder te wachten op de overheid.” Hij overweegt zich aan te sluiten bij een ziekenfonds en hoopt dat de verantwoordelijken “een transparant en verantwoord financieel beleid voeren.”