Congolezen sceptisch over nieuwe top overheidsbedrijven

Na de hervorming van het leger was de verdeling van de 60 topfuncties tussen de voormalige partijen in de burgeroorlog allicht de moeilijkste oefening op weg naar vrede en stabiliteit in Congo. Volgens de rivalen van president Joseph Kabila stonden de voormalige topambtenaren te dicht bij het oude regime.

Nu zijn de topfuncties netjes verdeeld tussen de verschillende kampen in de overgangsregering: De PPRD van Kabila, de bij Rwanda aanleunende voormalige rebellenbeweging RCD/Goma, de ex-rebellen van de MLC die de steun hebben van Uganda en de zogenaamde ongewapende oppositie.

Critici zeggen dat competente kandidaten omwille van het politieke evenwicht gesneuveld zijn ten voordele van partijsoldaten. De Congolezen die er niet bij waren in Sun City (de plaats in Zuid-Afrika waar in 2002 een vredesakkoord voor Congo werd uitgewerkt), zijn zelfs gewoon genegeerd, klaagt de journalist Eddy Ngoy.

De vakbonden zijn helemaal niet te spreken over de benoemingen. “Vanwaar die haast? Waarom werd er niet onderzocht wat de noden precies zijn, en hoe een duurzaam beheer van de overheidsbedrijven mogelijk is? Waarom die nauwelijks verhulde privatisering?” vraagt Marie-Rose Swana van de Vakbond van Overheidspersoneel.

Tussen de topmensen die op 4 augustus benoemd werden en begin deze week aan het werk gingen, zitten heel wat ministers en parlementsleden. Voor veel vakbondsmilitanten is het zonneklaar: de politici willen in het vooruitzicht van de stembusgang van volgend jaar hun verkiezingskas spijzen.

De PPRD, de partij van president Kabila, is goed bedeeld, maar waarnemers in Kinshasa oordelen dat vooral de RCD/Goma een uitstekende zaak doet. De voormalige rebellenbeweging uit het oosten van het land heeft 10 zware mandaten in de wacht gesleept. Mannetjes van de RCD zwaaien voortaan de plak in strategische belangrijke instellingen als de SONAS (de Nationale Maatschappij van Verzekeringen), het Nationaal Bureau voor het Transport en het Bureau van Douane en Accijnzen. Financieel moeten de nieuwe topambtenaren zich geen zorgen meer maken, en de benoemingen maken het ook moeilijker vragen te stellen bij de soms onduidelijke nationaliteit en loyaliteit van de RCD-mensen. Critici geloven dat de RCD/Goma ook Rwandese belangen dient.

De MLC van Jean-Pierre Bemba, en de RCD/KML en RCD/National, twee afscheuringen van de RCD, moeten zich tevreden stellen met kleinere overheidsinstellingen.

Positief is dat vrouwen ongeveer een vijfde van de topfuncties in de wacht hebben gesleept. Volgens Kudura Kasongo, de woordvoerder van Kabila, is het de president die daar bij de andere partijen in de regering op aangedrongen heeft.

De meeste PDGs en administratief directeurs zijn helemaal nieuw in de instellingen die ze moeten gaan beheren. Dat vergroot het wantrouwen bij de Congolese bevolking, die de voorbije decennia nooit veel heeft kunnen merken van goed bestuur. Veel Congolezen geloven dat het wachten is op de verkiezingen van maart en mei 2006 vooraleer er echt iets verandert in hun land. (PD)