Conservatief Mexico ontplooit anti-abortusoffensief

Elke deelstaat in Mexico heeft zijn eigen grondwet en een eigen strafwet. De bepalingen daarin mogen niet strijdig zijn met de nationale grondwet en strafwet. De abortuswet van Mexico-stad die in april 2007 in voege trad, werd in augustus vorig jaar door het Mexicaanse Hooggerechtshof bekrachtigd. De conservatieve regering van president Felipe Calderón had aangevoerd dat de wet strijdig was met de Mexicaanse grondwet, maar het hof volgde die redenering niet.

Conservatief pakt

Maar intussen wordt in steeds meer deelstaten de klok teruggedraaid. Volgens de voorstanders van de abortuswet heeft de hiërarchie van de katholieke Kerk in Mexico daartoe een pakt gesloten met de grote behoudsgezinde partijen in het land. “Ik heb geen directe bewijzen, maar er doen voortdurend geruchten de ronde”, zegt María Mejía, het hoofd van de organisatie Katholieken voor het Recht op Keuze (CDD).
De deelstaten die hun grondwet al hebben aangepast, worden geregeerd door de  conservatieve Nationale Actiepartij (PAN) van president Calderón of door de Partij van de Geïnstitutionaliseerde Revolutie (PRI), die zeven decennia aan de macht was in Mexico voordat ze werd afgelost door de PAN.
Conservatieve groepen in Mexico willen “wraak nemen”, oordeelt María Luisa Sánchez, de directeur van de Informatiegroep over Reproductieve Keuze (GIRE). “Deze hervormingen zijn absurd en brengen vrouwen in gevaar.”
De aanpassing van de grondwet “is gewoon nodig om trouw te blijven aan het principe dat het leven beschermd moet worden, en dat begint bij de bevruchting”, repliceert Fernando Urbiola, een volksvertegenwoordiger van de PAN in de deelstaat Querétaro. Querétaro wordt geregeerd door de PAN en wil tegen het einde van het jaar zijn grondwet aanpassen. Volgens Urbiola zal de nieuwe bepaling ook de deur sluiten voor euthanasie.  

Tot vier jaar cel

Tot hiertoe hebben de deelstaten hun strafwetten nog niet aangepast aan de nieuwe bepalingen in hun grondwet, maar volgens Mejía blijft die mogelijkheid bestaan. De meeste deelstaten laten abortus toe na verkrachting of als het leven van de moeder in gevaar is. Maar vrouwen die geen wettige reden hebben om hun zwangerschap te laten beëindigen en toch tot een abortus besluiten, kunnen in sommige staten drie tot vier jaar achter de tralies gaan.   
Vrouwenbewegingen in verschillende deelstaten plannen een reeks betogingen om het Hooggerechtshof ertoe aan te zetten zich uit te spreken over de golf van regionale grondwetswijzigingen. Volgens hen zijn de nieuwe bepalingen ongrondwettelijk. De Mexicaanse vrouwenbeweging zou abortus overigens liefst helemaal uit de strafwet zien verdwijnen.
Volgens een studie uit 2008 worden in Mexico elk jaar ongeveer 880.000 abortussen uitgevoerd. De meeste ingrepen gebeuren clandestien, zelfs in gevallen die niet strafbaar zijn. De overheid en openbare gezondheidscentra maken het de aanvragers op veel plaatsen immers heel moeilijk. Clandestiene abortussen behoren tot de vijf belangrijkste doodsoorzaken van Mexicaanse vrouwen.
In Mexico-stad, waar abortus in de drie eerste maanden van de zwangerschap niet meer strafbaar is, werden sinds april 2007 in de openbare ziekenhuizen iets meer dan 20.000 abortussen uitgevoerd. Bijna 80 procent van de patiënten kwam uit de hoofdstad zelf.