Critici ontevreden met nieuw waterbeleid

Premier Atal Bihari Vajpayee had onlangs de lokale gemeenschappen de
rechtmatige behoeders van het water genoemd, maar volgens critici biedt
het vernieuwde waterbeleid de plaatselijke overheden nog altijd niet de
kans zelf het beheer over schaarse watervoorraden in handen te nemen. De
wijzigingen die aan de eerste versie van het nationaal waterbeleid dat uit
1987 dateerde zijn aangebracht, hebben vooral betrekking op de conflicten
die al decennialang woeden rond de aanleg van grote dammen. De overheid
neemt zich voor meer aandacht te besteden aan de milieuaspecten van
dergelijke projecten, en meer te ondernemen zodat de hervestiging van
mensen die moeten wijken voor de stuwmeren vlotter verloopt.

De opeenvolgende droogterampen en de toenemende waterschaarste zijn het
werk van de regering en deze nieuwe politiek zal het rampzalige beleid uit
het verleden alleen maar voortzetten, zegt Sunita Narain, de directeur van
het Centre for Science and Environment (CSE). Die organisatie heeft een
intensieve campagne gevoerd om meer beslissingsmacht over ‘s lands
watervoorraden bij de lokale gemeenschappen te leggen. Het CSE vindt dat
overheid ook te zeer voorbij blijft gaan aan de mogelijkheden die de
uiteenlopende vormen van ‘rainwater harvesting’ bieden - technieken om in
de moessonmaanden zoveel mogelijk regenwater vast te houden in reservoirs
zodat er minder water uit de bodem moet worden opgepompt en de
grondwaterlagen ook beter aangevuld worden.

Sommige van die technieken waren van oudsher bekend, maar raakten in
onbruik doordat de regering rivieren begon af te dammen om grote
irrigatieprojecten en een gecentraliseerde drinkwaterdistributie mogelijk
te maken. Volgens L.C. Jain, een voormalig lid van de Indiase Planning
Commission, heeft India de voorbije 50 jaar zowat 64 miljard euro
uitgegeven aan dergelijke projecten. Daarnaast werden er ook massaal
grondwaterputten gegraven die met elektrische of dieselpompen werden
uitgerust. Daardoor steeg de totale geïrrigeerde landbouwoppervlakte van 22
tot bijna 100 miljoen hectare en kreeg 88 procent van de reusachtige
Indiase bevolking toegang tot zuiverder water, maar die resultaten lijken
niet duurzaam. Het grondwaterniveau in India zakt schrikbarend, steeds meer
putten raken vervuild en de laatste jaren bleken sommige deelstaten niet
gewapend tegen de langdurige droogteperiodes waarmee ze kregen af te rekenen.

Volgens milieugroepen en experts als Jain bestaat de enige oplossing erin
de plaatselijke gemeenschappen verantwoordelijk te maken voor het
waterbeleid en te kiezen voor kleinschalige en aan de lokale omstandigheden
aangepaste technieken. ‘Water harvesting’ moet daarbij centraal staan:
tijdens de moesson krijgt heel India bakken water over zich heen, maar het
grootste deel van dat hemelwater kan zomaar wegstromen. Ook waterbesparing
en efficiënter watergebruik kunnen India voor veel ellende bewaren.

Maar de activisten moeten optornen tegen het machtige Indiase
waterministerie en de grote bouwbedrijven; beide partijen hebben jarenlang
goed geld verdiend met de planning en de bouw van grote dammen,
waterputten, pompsystemen en irrigatiekanalen, en willen daar geen
verandering in brengen.