'DNA-tests werken in Pakistan eremoorden in de hand'

Het eerste gerechtelijke DNA-laboratorium in Pakistan opende begin deze maand zijn deuren in Islamabad. Het maakt deel uit van een forensisch onderzoekscentrum waar naast erfelijk materiaal ook bacteriën, kogels, explosieven en toxische stoffen kunnen worden onderzocht. De faciliteiten staan ten dienste van de strijd tegen de terreur. Het laboratorium is opgericht met de steun van China.

De nieuwe onderzoeksmogelijkheden zorgen voor een hevig debat in Pakistan. De relatief nieuwe technologie deed pas in 2001 zijn intrede in Pakistan met de oprichting van een academisch laboratorium aan de universiteit van Punjab. Het Pakistaanse gerecht deed in het verleden al meermaals een beroep op het CEMB-laboratorium. Dat gebeurde onder meer bij de identificatie van het lijk van journalist Daniel Pearl in 2002 en bij de zoektocht naar Ayman al-Zawahiri, de nummer twee van Al-Qaeda. Geen haan kraait in zo’n gevallen naar het gebruik van DNA-tests.

Maar als het gebruik van DNA in zaken van overspel en vaderschapsdisputen ter sprake komen, gaan de wenkbrauwen steevast de hoogte in. Overspel van de vrouw wordt in Pakistan beschouwd als een smet op de eer van de familie. De traditionele regels voor de bewijsvoering worden als onaantastbaar beschouwd.

De religieuze geleerde Siddique Akbar is radicaal tegen DNA-tests. Ze zijn een oorlogsverklaring aan Allah zelf, zegt hij. Technologie of geen technologie, we moeten bij de religieuze voorschriften blijven. De voorwaarde om vier getuigen te leveren (in zaken van overspel) mag niet afgeschaft worden.

Het forensisch laboratorium in Islamabad doet voorlopig geen onderzoek in het kader van overspelkwesties omdat er nog geen wettelijk kader voor is. Het CEMB-laboratorium in Punjab deed het in het verleden wel, maar laat nu geen DNA-tests meer toe in die context. Er kwam teveel gedonder van, legt directeur S. Reazuddin uit. Als het biologische vaderschap bevestigd wordt, bewijzen we mensen een dienst. Maar het is niet makkelijk als je iemand moet zeggen dat het kind dat hij opvoedt, niet het zijne is.

Door het ontbreken van een wettelijk kader staat het de rechtbanken vrij om DNA-tests te aanvaarden of niet, legt advocaat Muhammed Imtiaz uit. Het hooggerechtshof van Lahore laat DNA-tests soms wel en soms niet toe.

Feministen zijn er niet uit of de invoering DNA-tests de benarde positie van de vrouw in het Pakistaanse familierecht kan verzachten. God weet wat Pakistaanse mannen zullen doen als ze een vermoeden van overspel kunnen hard maken door middel van DNA, zegt Amjad Ali, een activist die werkt rond eremoorden. In een samenleving waar mensen hun vrouw straffeloos kunnen vermoorden op basis van een vermoeden van overspel, is het effect niet in te schatten.

Volgens de mensenrechtenorganisatie Amnesty International worden in Pakistan jaarlijks honderden gevallen van eremoord aangegeven. Nog meer eremoorden worden nooit gemeld. De politie en het gerecht kiezen steevast de kant van de man. Veroordeelde moordenaars komen er meestal vanaf met een lichte straf. (MM/PD)