Donau dreigt gekanaliseerd te worden

“De bedreigingen voor het milieu zijn ernstig”, zegt Duska Dimovic van het Wereldnatuurfonds in Servië. “Het milieu trekt zich niets aan van grenzen, vogels en vissen bewegen zich vrij tussen Servië en Kroatië. Grote werken in een van de landen zullen een invloed hebben op buurlanden langs de rivier.”

De Donau, ook wel “Amazone van Europa”, telt zo’n 800.000 hectare groene gordel langs zijn oevers en die van zijn belangrijkste zijrivieren, de Drave en de Mur. Het unieke natuurgebied van draslanden vormt een habitat voor een derde van alle plantensoorten in de regio, de helft van de vis- en zoogdiersoorten en 63 procent van de vogelsoorten. Duizenden gezinnen zijn ervan afhankelijk voor visserij of landbouw, die afgestemd is op de eb en vloed van de rivier.

Scheepvaart

Dat hele systeem wordt bedreigd door plannen die de commerciële scheepvaart ten goede moeten komen. De bijna 3000 kilometer lange Donau, die het oosten en westen van europa verbindt, is een belangrijke verkeersader voor de tien landen lang zijn oevers, maar bij uitbreiding voor meer dan veertig Europese landen die jaarlijks miljoenen tonnen goederen langs de stroom vervoeren.

“De interesse van Europese landen voor commerciële scheepvaart is begrijpelijk”, zegt econoom Nebojsa Savic. “Het transport van containers op grote rivierschepen is veertien maal goedkoper dan over de weg, en vijf maal goedkoper dan het spoor”. In de voorbije twee jaar is het transport via de Donau met maar liefst 27 procent gestegen.

Dammen

Om die commerciële scheepvaart te optimaliseren zijn grote werken begonnen om de meanderende Doneau recht te trekken. Daarvoor worden zogenaamde kribben gebouwd, dammen die ervoor zorgen dat de oevers niet kunnen verschuiven of er nieuwe eilanden kunnen opduiken in het midden van de rivier. Maar de werken kunnen belangrijke gevolgen hebben voor het ecologische systeem, waarschuwen milieugroeperingen.

Oostenrijk heeft al enkele tientallen van de kribben gebouwd langs het Oostenrijkse deel van de Doneau. Hongarije wilde hetzelfde doen, maar onder druk van milieuorganisaties is dat project afgeblazen. Kroatië denkt aan 53 kribben langs de oevers, maar de nieuwe Kroatische regering, die sterk onder druk staat van plaatselijke milieuorganisaties, is er nog niet uit.

“Het project zou het doodsvonnis betekenen voor bijvoorbeeld Kopacki Rit” zegt Arno Mohl van het Wereldnatuurfonds. Kopacki rit is een uniek natuurgebied bij de samenvloeiing van de Drava en de Donau, en een habitat voor meer dan 260 vogelsoorten. “Laten we hopen dat Kroatië en Servië niet dezelfde fouten maken als mijn land in de jaren zeventig en tachtig”, zegt de Oostenrijker

Het is ook in Servië nog onduidelijk wat er in te toekomst staat te gebeuren met de Donau, nu er bijna twee maand na de verkiezingen van 6 mei nog geen regering op de been is.