Ecologische bouwmaterialen doorstaan orkaan

“De orkaan heeft mijn huis weggeblazen, maar het huis dat ik nu heb is veel beter en steviger. Bovendien was het in drie maanden klaar.” Marilú Figueredo uit Manicaragua, een landelijk district in Villa Clara, is een van de gelukkigen die een nieuw huis kreeg na de doortocht van orkaan Dennis in 2005. 120.000 huizen raakten toen beschadigd, 15.000 werden helemaal vernield.
Het woningbouwproject in Villa Clara maakt zoveel mogelijk gebruik van lokaal geproduceerde “ecomaterialen”, die zo heten omdat ze zowel economische als ecologisch zijn. Er werden goede resultaten geboekt met daktegels uit puzzolaancement, ook wel CP-40 genoemd, gemaakt met as uit verbrand suikerriet. Dezelfde as maakt het ook mogelijk om goedkoper en met minder energie bouwstenen uit cement te maken. Een ander ecologisch bouwmateriaal zijn bakstenen uit ovens die worden gestookt met biologische afvalproducten.
“In zekere zin keren we terug naar onze roots”, zegt professor Fernando Martirena, “In de voorbije 5000 jaren heeft de mensheid vooral hout, bakstenen en een vorm van romeins cement op basis van vulkanische as gebruikt. We doen dat nu opnieuw, met moderne technologie, en verkleinen zo onze ecologische voetafdruk.”
Martirena leidt aan de universiteit van Las Villas het Centrum voor Onderzoek en Ontwikkeling van Structuren en Materialen (CIDEM). Het centrum kreeg voor zijn bouwproject met ecologische materialen een World Habitat Award van de Building and Social Housing Foundation, een onafhankelijk onderzoeksorgaan dat meer duurzame bouwtechnieken wil promoten. Aan de onderscheiding hangt een beloning van ruim 14.000 euro vast.
Het project is erop gericht de bouwmaterialen zoveel mogelijk lokaal te laten produceren, in de dorpen waar ze worden gebruikt. CIDEM organiseert regelmatig opleidingen over de productietechnieken. Bovendien kunnen de mensen goedkope leningen krijgen bij de Volksspaarbank (Banco Popular de Ahorro) om de bouw van hun woning te financieren.
In Cuba gebruiken een twintigtal gemeenten de alternatieve materialen. In het noordelijke deel van de provincie werden tussen 2000 en 2006 3.000 huizen gebouwd of gerenoveerd. Het project wordt dit jaar uitgebreid naar provincies in het oosten van Cuba. “In dit tempo hebben we tegen 2010 veertig tot vijftig productiecentra”, zegt Martirena.
Momenteel zijn er in Cuba negentien productiecentra voor ecomaterialen. In de rest van de wereld zijn er vijftien: in Nicaragua, Honduras, Panama, Guatemala, Colombia en Ecuador en ook in de Afrikaanse landen Namibië, Nigeria en Mozambique. Cuba wil ook in Venezuela productiecentra opzetten en plant daarvoor een investering van 700.000 euro.
In Cuba, een land met 11,2 miljoen inwoners, is volgens officiële statistieken een gebrek aan een half miljoen huizen. Vijftien procent van de huizen in de stad en 38 procent op het platteland, voldoet niet aan de basisnormen. In 2005 ging een plan van start om elk jaar 100.000 nieuwe woningen te bouwen, maar dat doel wordt niet gehaald omdat er niet genoeg bouwgrond is en omdat de bouwmaterialen niet terecht komen bij de families die zijn uitgekozen om een huis te bouwen.