Een klein sprankje hoop te midden van het vredespessimisme

Zelfs al zou premier Benjamin Netanyahu zelf oprecht zijn in zijn vredeswens, dan nog is het een hels karwei om zijn coalitiegenoten mee te krijgen. Aan de vooravond van Netanyahu’s vertrek naar Washington ging de 89-jarige rabbi Ovadia Yosef, in de praktijk de leider van de orthodoxe Shaspartij, weer helemaal los in zijn tirades tegen de Palestijnen, het “kwade volk” dat hij “de pest” toewenste.

Boycot cultureel centrum

Intussen heeft een groep van meer dan vijftig prominente Israëlische acteurs, regisseurs en toneelschrijvers opgeroepen tot een boycot van het nieuwe culturele centrum in de grote nederzetting Ariel, omdat ze tegen de bezetting van de Westelijke Jordaanoever zijn.
Netanyahu staat juist onder druk van zijn rechtse coalitie om de bouwstop in de nederzettingen, die op 26 september afloopt, niet te verlengen. Hij heeft zijn kabinet bezworen dat hij niet toegeeft in de onderhandelingen. “We hebben gezegd dat de toekomst van onze gemeenschappen (op de Westelijke Jordaanoever) een van de onderdelen van het akkoord zal zijn. Meer hebben we de Amerikanen niet beloofd.”
Als Israël vanaf eind september echter weer gaat bouwen, zou dat voor de Palestijnen het einde van de besprekingen zijn.

Drie verschillen

Toch zijn er drie verschillen op te merken met de eerdere, mislukte pogingen om tot een akkoord te komen, en die zorgen ervoor dat er een sprankje hoop te ontwaren is in het algemene pessimisme.
Ten eerste lijkt de Amerikaanse president veel resoluter dan zijn voorgangers over de noodzaak de Israëlische bezetting te beëindigen en is hij vast van plan om niet langer dan een jaar te doen over de besprekingen.
Het tweede verschil betreft de houding van de Palestijnen. Eerder waren het de Israëli’s die het initiatief in eigen hand hielden en zelfs eenzijdige standpunten innamen. Nu, met de politieke en economische steun van de internationale gemeenschap, zijn het de Palestijnen die hun plan trekken, met of zonder Israëlische instemming, om hoe dan ook een staat te creëren.
Het derde en misschien wel belangrijkste verschil vormen de Arabische landen. Zowel de Jordaanse koning Abdullah als de Egyptische president Mubarak namen deel aan de openingsronde, en de Palestijnen verwachten dat beide landen actief betrokken zullen zijn als het gaat om de belangrijkste geschilpunten – grenzen, veiligheid, Jeruzalem en vluchtelingen. In 2000, in Camp David, hielden de Arabieren zich afzijdig.
In een zeldzaam interview op de Israëlische publieke tv, zaterdagavond, benadrukte de Jordaanse koning het engagement van de Arabische Liga om zich voor volledige vrede in te zetten wanneer de Palestijnen en Israëliërs hun verschillen weten te overbruggen. Volgens hem kan Israël op twee manieren veiligheid proberen te krijgen: “Wordt het Fort Israël, of gaan we de moed hebben om de muren af te breken en volken bij elkaar te brengen en uiteindelijk het Israëlische volk volledige veiligheid te brengen? Als de Israëliërs en de Palestijnen hun problemen samen kunnen oplossen, zullen al die elementen die Israël willen vernietigen, geen rechtvaardiging meer hebben.”
Koning Abdullah vond de termijn van een jaar veel te lang. “Waarom een jaar wachten? Hoe langer we wachten, hoe meer kans we mensen geven om geweld te gebruiken.”