Een op vijf reptielensoorten met uitsterven bedreigd

Reptielen, zoals slangen, krokodillen en schildpadden, hebben een lange evolutionaire geschiedenis achter zich en bevolken de aarde al meer dan 300 miljoen jaar. Ze spelen een doorslaggevende rol in vele ecosystemen over de hele wereld, maar ze krijgen het de laatste jaren bijzonder moeilijk.

Voor de studie, die in het tijdschrift Biological Conservation verscheen, onderzochten meer dan tweehonderd deskundigen de status van 1500 soorten reptielen. De resultaten zijn ontluisterend: 19 procent van alle reptielensoorten ter wereld is met uitsterven bedreigd. Nog eens 12 procent is “kritiek bedreigd”, 41 procent “bedreigd” en 47 procent “kwetsbaar”.

Al uitgestorven

Van de soorten die als “met uitsterven bedreigd” gekwalificeerd zijn, zijn er drie die mogelijk al uitgestorven zijn. Twee recente zoektochten naar de Ameiva vittata bijvoorbeeld leverden niets op.

“Reptielen worden vaak geassocieerd met extreme habitats en harde leefomstandigheden, dus wordt vaak aangenomen dat ze zich wel zullen aanpassen aan een veranderende wereld”, zegt hoofdauteur Monika Böhm. “Maar veel soorten zijn bijzonder gespecialiseerd in het gebruik van hun habitat en aan de klimatologische omstandigheden. Dat maakt ze net zeer gevoelig voor veranderingen in het milieu.”

Zoetwaterschildpadden

De mate van bedreiging vertoont grote verschillen tussen de diverse reptielensoorten. Zoetwaterreptielen lopen een bijzonder hoog risico, volgens de wetenschappers een symptoom van de bedreigingen waar de zoetwaterbiodiversiteit overal ter wereld mee te maken krijgt. Voor zoetwaterschildpadden ligt het risico nog hoger, met name door de handel in de dieren: de helft van alle soorten is met uitsterven bedreigd.  

Landreptielen krijgen iets meer ademruimte, maar ook die soorten zien af omdat hun specialisering en lage mobiliteit het moeilijk maken om zich aan te passen aan veranderende omstandigheden.

Deskundigen zien in de studie een belangrijk signaal, dat het belang van betere bescherming van de reptielensoorten in de verf zet. “Dit is een bijzonder belangrijke stap voor de inschatting van de beschermingsstatus van reptielen over de hele wereld”, zegt Philip Bowles van de Internationale Unie voor Natuurbescherming (IUCN). “De bevindingen zijn een alarmsignaal over de staat van deze soorten en de groeiende bedreigingen waar ze wereldwijd mee te maken krijgen. Om de teloorgang te stoppen, moeten we de verschillende gekende bedreigingen aanpakken, waaronder het krimpen van habitats.”