Egypte bemiddelt tussen VN en Syrië

Veel wijst erop dat de Libanese en Syrische geheime diensten betrokken zijn geweest bij de moord op Hariri in februari, stelde het rapport dat op 20 oktober publiceerden. VN-onderzoeker Detlev Mehlis zei bij de presentatie dat hij tijdens zijn onderzoek is tegengewerkt door Syrië. Mehlis heeft nog tot 15 december de tijd om zijn werk af te ronden. De Verenigde Naties dreigen met economische sancties als Syrië blijft dwarsliggen.

Egypte vreest echter dat sancties het regime van president Bashar Al-Assad zullen ondermijnen, met als gevolg verdere destabilisatie in de regio. We hebben al genoeg problemen met Irak, waar een burgeroorlog op de loer ligt, en met de Palestijnse gebieden, waar de situatie nog lang niet onder controle is, verklaarde een Egyptische overheidsfunctionaris tegenover de staatsmedia.

Egypte probeert het gesprek tussen de Verenigde Staten en Syrië over de kwestie in goede banen te leiden, verklaarde de Egyptische minister van Buitenlandse Zaken Ahmed Aboul-Gheit deze week op de Arabische nieuwszender Al-Jazeera.

De situatie in Irak kan bij de bemiddelingspogingen een sleutelrol spelen, omdat vanuit Damascus invloed uitgeoefend kan worden op Irak. Syrië kan helpen om het geweld in Irak te beteugelen, in ruil voor een soepeler Amerikaans standpunt ten aanzien van Syrie, zegt Mohammed Sayyed Said, plaatsvervangend directeur van het Al-Ahram Centrum voor Politieke en Strategische Studies.

Eind vorige maand sprak de Egyptische president Hosni Mubarak al met zijn Syrische ambtsgenoot over de spanningen rond de zaak Hariri. De Syrische president zou bij die gelegenheid gezegd hebben dat hij bereid is tot een compromis. Concessies van Syrische zijde zouden onder meer betrekking hebben op het stoppen van de Syrische steun aan het geweld in Libanon, strengere controles bij de grens met Irak en het bevorderen van verzoening tussen de Palestijnse Autoriteit en islamitische opstandelingengroepen.

Egypte leek er na afloop van de besprekingen op gebrand om de goede band met Syrië te benadrukken. Egypte zal niet accepteren dat Syrië verder geïsoleerd wordt, zei de presidentiele woordvoerder Suliman Awad. De regio heeft stabiliteit nodig, niet een nieuwe bron van onrust.

Mubarak heeft de afgelopen weken gesproken met diverse Arabische leiders, in een poging een gezamenlijk standpunt te bepalen over een compromis. Cairo hoopt voor 15 december zoveel mogelijk Arabische steun te krijgen voor een uitgewerkt plan.

Op 10 oktober, na een ontmoeting tussen Mubarak en koning Abdullah van Jordanië en de Bahreinse monarch Hamad Ben Issa, liet Awad weten dat Egypte er alles aan wil doen om te voorkomen dat de internationale gemeenschap te snel negatieve conclusies trekt uit de Syrische houding ten aanzien van het onderzoek.

Hoe succesvol de Egyptische bemiddelingspogingen zijn, is de vraag. De stevige uitspraken van de Amerikaanse president George W. Bush en minister van Buitenlandse Zaken Condoleezza Rice lijken er volgens Said op te wijzen dat de bemiddelingspogingen weinig effect hebben gehad.

De rol van Egypte in de kwestie werd uit de doeken gedaan in een commentaar van oud-hoofredacteur Ibrahim Nafie van het weekblad Al-Ahram. Nafie staat erom bekend dat hij de lijn van de regering volgt in zijn artikelen. Volgens een ander weekblad, Sout Al-Umma, bevestigt het VN-rapport dat Amerika het Syrische regime wil ondermijnen, het Iraakse verzet wil breken en Hezbollah in Libanon wil verzwakken om zo het Midden-Oosten te domineren. (JS/ADR)