Gaarkeukens in New York draaien op volle toeren

Ishmael komt sinds drie maanden eten bij de Holy Apostles. “Ik kom gewoon om geld te sparen”, zegt de jongeman. “Ik heb werk, maar verdien toch niet genoeg om elke dag zelf mijn eten te kopen.” Om diezelfde reden verblijft Ishmael in een opvangcentrum voor daklozen. In een stad waar de gemiddelde huur 2.400 dollar per maand bedraagt (1764 euro), is een appartementje huren niet voor iedereen weggelegd.
“In juli hebben we een recordaantal maaltijden geserveerd, gemiddeld 1353 per dag”, zegt dominee Elizabeth Maxwell, de directrice van Holy Apostles. “In augustus lag het gemiddelde nog wat hoger en in september was er een stijging met 22 procent tegen september van vorig jaar. En vorig jaar was er al een massale stijging van het aantal bezoekers.”

Wie gaat dat betalen ?

Maxwell verwacht dat de aantallen zullen blijven stijgen en vraagt zich af of haar kerk dat zal aankunnen. “Het komt van twee kanten. Er is meer vraag en tegelijkertijd drogen de middelen op. Door de financiële crisis gaat het stadbestuur besparen, op het niveau van de staat is er al een besparingsronde geweest. En vooral in New York is de lokale economie erg afhankelijk van de grote fortuinen op Wall Street.”
Net als bij andere gaarkeukens komt het grootste deel van het budget van Holy Apostles, 2,7 miljoen dollar (2 miljoen euro), niet van de staat maar van giften van vermogende individuen en stichtingen. “We maken ons zorgen, want waarschijnlijk gaan ook die mensen door de crisis minder geld hebben om te geven”, zegt Maxwell.
“Veel van de stichtingen die ons geld geven hebben aandelen op de beurs”, vult haar assistent Mark Walter aan. “We weten niet wat er op ons afkomt. De staat New York heeft zijn uitgaven voor hongerbestrijding net 16 procent kleiner gemaakt.”

Daklozen

Eenzelfde situatie doet zich voor bij de opvangcentra voor daklozen. Het aantal daklozen dat er komt overnachten is gestegen van 21.000 per nacht in 1998 tot 35.200 in 2007. New York heeft nu een recordaantal dakloze families, ongeveer 9000, zegt Patrick Markee, beleidsadviseur bij de Coalitie voor de Daklozen (CFTH).
Net als Ishmael hebben veel Newyorkers een job waarmee ze niet alles kunnen betalen. Volgens overheidscijfers spendeert een kwart van de mensen er de helft van zijn loon aan huur. “Velen moeten kiezen tussen eten of de huur, of tussen gezondheidszorg en de huur”, bevestigt dominee Maxwell.
Een vijfde van de volwassenen en een vierde van de kinderen leeft tegenwoordig onder de armoedegrens, die in New York ligt op een jaarinkomen van 17.600 dollar (13.000 euro) voor een familie van drie. Dat betekent dat twee miljoen mensen in armoede leven, zegt Markee.
In New York is het nog niet zo ver als in Reno, de hoofdstad van de VS-staat Nevada. Daar heeft het stadsbestuur een tentenkamp opgericht aan de rand van de stad, voor de mensen die door de steeds wijder wordende mazen van het sociaal vangnet vallen.