Gegarandeerd werk voor arme boeren slaat aan

Dungarpur is dor en boomloos. De dorpjes liggen verspreid over uitgestrekte vlaktes; tussenin staan alleenstaande huizen, her en der verspreid op ‘dungars’, rotsheuvels. In de verste verte is geen sprietje gras of fris twijgje te bespeuren.

Landbouw is hier bijna onmogelijk. De kansen om aan werk te geraken zijn klein, behalve wanneer de overheid weer eens een hulpprogramma lanceert. Veel mensen trekken weg.

In de buurt van het dorp Asela is een marmermijn de enige grote werkgever. Maar volgens Lata, een ex-werkneemster van de mijn, die zich inschreef voor een NREG-project, zijn de werkomstandigheden in het NREG-programma veel beter.

Vooral vrouwen grepen de kans om 60 roepie (1 euro) per dag te verdienen. Ze moeten rotsblokken verbrijzelen of aarde vervoeren. Hard werk onder een loden zon, maar op de NREG-werkplekken heerst een bijna vrolijke stemming.

Meer dan 90 procent van de NREG-werknemers bestaat hier uit vrouwen. Op sommige sites, zoals in de omgeving van het dorp Biladi, waar een poel wordt uitgebaggerd, zijn er zelfs helemaal geen mannen te bespeuren. Zij trokken eerder weg naar de naburige deelstaat Gujarat, op zoek naar werk.

Dicht bij huis kunnen werken is voor velen een zegen. Mensen vroegen massaal een arbeidskaart aan. Bijna elk huishouden in Dungarpur is van de partij. Van de helft van alle huishoudens is al een familielid aan de slag.

De bedenker van het nieuwe programma is de in België geboren economist Jean Dreze, een medewerker van Nobelprijslaureaat Amarthya Sen op het vlak van armoedeonderzoek in India. Volgens Dreze bevestigt de omwenteling in het Dungarpur-district dat “een effectieve en transparante invoering van NREG mogelijk is”, en dat het programma “niet enkel aan armoedeverlichting doet, maar ook een krachtige motor is voor sociale verandering in plattelandsgebieden”.

Midden april kwamen 600 deelnemers van over heel India samen in Dungarpur om trainingen te volgen die hen moeten leren om ‘sociale audits’ uit te voeren op NREG-programma’s. Het doel van die sociale audits is tweeledig. Enerzijds moeten ze problemen detecteren bij de invoering van de programma’s, zodat de projecten aangepast kunnen worden vooraleer corrupte en slechte procedures binnensluipen. Anderzijds moeten de audits de werknemers bewust maken van hun rechten.

In Dungarpur werden de projecten aan een eerste sociale audit onderworpen, en daar kwamen ze heel behoorlijk uit. De administratie bleek goed voorbereid op het uitdelen van de arbeidskaarten, en de projecten konden op tijd van start gaan.

Behalve de loodzware arbeidsomstandigheden waaraan de vrouwen onderworpen worden, komen de projecten vooral op één punt nog schromelijk tekort: kinderopvang. Kinderen van alle leeftijden worden simpelweg alleen achtergelaten, terwijl de vrouwen aan het werk zijn. De oudere kinderen, soms zelf pas vijf jaar oud, moeten op hun jongere broertjes of zusjes letten. Eten krijgen ze vooraleer hun moeder aan het werk gaat, en als ze terugkomt. (JVP/PD)