'Geweld verpulvert minstens één tiende van wereldwelvaart'

Volgens het ‘World Report on Violence and Health’ gaat 10 tot 14 procent van het bruto mondiaal product op aan de schade die wordt aangericht door geweld en aan inspanningen om mensen en goederen te beschermen. Alleen al in de gezondheidssector wegen de gevolgen zwaar door. Wereldwijd is geweld de belangrijkste doodsoorzaak voor volwassenen tussen 15 en 44. Met de publicatie van haar eerste wereldrapport over Geweld en Gezondheid had de WHO in 2002 voor het eerst de stelling geponeerd dat geweld één van de belangrijkste gezondheidsproblemen van deze eeuw wordt.

Anders dan meestal wordt aangenomen, is zelfmoord de belangrijkste doder - zowat de helft van alle mensen die gewelddadig aan hun einde komen, slaat de hand aan zichzelf. Moorden zijn goed voor één derde van het totaal; één vijfde van de gewelddadige overlijdens heeft te maken met gewapende conflicten.

Zowat 91 procent van de 1,7 miljoen gewelddadige overlijdens in 2000 werden vastgesteld in ontwikkelingslanden. Moorddadig geweld gaat blijkbaar samen met armoede: in de lage tot middelinkomenslanden sterven gemiddeld 31,1 inwoners op 100.000 een gewelddadige dood, in de hoge-inkomenslanden bedraagt dat aandeel maar 14,4 per 100.000.

Etienne Krug, de auteur van het rapport en de directeur van de WHO-afdeling die zich bezig houdt met verwondingen en geweldpreventie, vindt dat overheden meer moeten ondernemen om geweld te voorkomen. Afschrikking werkt volgens hem niet zo goed. Veel vormen van geweld vinden bijvoorbeeld binnen het gezin plaats - meer politie op straat verhelpt daar niets aan.

De WHO besteedt ook aandacht aan seksueel geweld. Overal ter wereld worden verbijsterende aantallen vrouwen door hun partner mishandeld. In Egypte zegt 34 procent van de vrouwen ooit door hun partner te zijn aangevallen; in Zuid-Afrika bedraagt die verhouding 13 procent, in de Filipijnen 10 procent.

De WHO vraagt dat landen als de VS, die al veel ervaring hebben opgedaan met de behandeling van geweld als een gezondheidsprobleem, hun kennis daaromtrent delen met ontwikkelingslanden. Die landen hebben vooral nood aan technieken om gegevens te verzamelen en te analyseren om op die manier problemen beter te kunnen inschatten en een goed beleid te kunnen formuleren.

De aandacht van de WHO voor geweld als een bedreiging van de volksgezondheid begint stilaan vruchten af te werpen. Verscheidene Latijns-Amerikaanse landen hebben besloten de aanbevelingen van de WHO op te nemen in hun wetgeving. In juli hebben 52 Afrikaanse staatshoofden besloten 2005 uit te roepen tot het Afrikaans Jaar van de Geweldpreventie.

WHO-rapport: http://www.who.int/violence_injury_prevention/violence/world_report/wrvh1/en/