Heilige koeien duiken weer op in de Indiase politiek

Koeien van drukke straten houden is in India al even onmogelijk als voorkomen dat de heilige dieren op kritieke ogenblikken opduiden in de politiek. Dat zijn seculiere politici in het grotendeels hindoeïstische India weer eens aan het ontdekken.

Op 10 april keurde het Indiase Lagerhuis een wetsvoorstel goed van een lid van de BJP dat het slachten van koeien in heel India verbiedt. Parlementsleden van de Congrespartij, het Left Front en de Indian Mulsim Leage (IML) stapten op. Zij vinden dat het federale parlement niet bevoegd is. De Indiase grondwet zegt dat de koe bescherming verdient, maar laat beslissingen over hoe dat moet gebeuren over aan de deelstaten.

Mensen in de verschillende staten hebben verschillende eetgewoonten, en vooral in de noordoostelijke staten staat rundvlees bekend als een belangrijke eiwitbron, verklaarde Priyaranjan Dasmunshi, een woordvoerder van de Congrespartij en een bekende politicus uit West-Bengalen. Daarmee probeerde hij het debat over een culinaire boeg te gooien – geen Indiase politicus kan het zich veroorloven in een religieus debat de indruk te wekken dat hij voor het slachten van koeien is. Digvijay Singh, de deelstaatpremier van Madhya Pradesh en ook een Congresleider, is zelfs een van de luidruchtigste voorstanders van een nationaal slachtverbod. Hij staat bekend als progressief, maar wil uiteraard herverkozen worden.

Religieuze thema’s zijn onvermijdbaar bij verkiezingen in India. In Madhya Pradesh heeft de BJP de Bhojshala opgeëist voor de hindoes. Het gaat om een middeleeuws gebouw waarop zowel moslims als hindoes aanspraak maken en dat tot nu toe door beide gemeenschappen voor erediensten wordt gebruikt. Premier Digvijay heeft in de zaak verbazend genoeg de kant van de extremistische hindoes gekozen.

De terugvordering van hindoetempels heeft de BJP al veel politiek voordeel opgeleverd. Een gewelddadige campagne voor de vernietiging van de 17e-eeuwse Babri-moskee in Ayodhya in de noordelijke staat Uttar Pradesh katapulteerde de BJP vijf jaar geleden naar de nationale macht. Extremistische hindoes beweren dat de moskee op een hindoetempel is gebouwd. De moskee werd in 1992 afgebroken, maar het hooggerechtshof heeft aanvragen om op de plaats een hindoetempel te bouwen of erediensten te houden op de lange baan geschoven. Daardoor grijpt de BJP nu naar een ander sterk icoon van de hindoegodsdienst: de heilige koe.

De seculiere Congrespartij, de grote verliezer van de politieke kentering die het hindoefundamentalisme teweegbracht, probeert te reageren met wat politieke analisten soft Hindutva noemen. De partij blijft voorstander van een scheiding van religie en staat, maar probeert wel rekening te houden met de gevoelens van de hindoes, die zeventig procent van de Indiase bevolking uitmaken. Tijdens de laatste ronde van de deelstaatverkiezingen in februari liet de Congrespartij affiches drukken die BJP-premier Vajpayee ervan beschuldigden in het geheim dol te zijn op hamburgers van rundvlees. Een officiële woordvoerder van de Congrespartij distantieerde zich later van de posters, maar de partij slaagde er wel in om de BJP van de troon te stoten in de noordelijke deelstaat Himachal Pradesh.