Helft aids-slachtoffers krijgt geen medicatie in Zuid-Afrika

Cijfers van de overheid stellen dat in september 2005 zo’n 85.000 Zuid-Afrikanen aids-medicijnen kregen via de publieke gezondheidssector. Daar komen nog eens 70.000 à 80.000 mensen bij die zich in privé-ziekenhuizen lieten behandelen, denkt Fatima Hassan van het AIDS Law Project aan de universiteit van Witwatersrand in Johannesburg.

Dat wil zeggen dat de overheid aan 300.000 mensen minder een behandeling heeft kunnen geven, dan ze zelf van plan was. De doelstelling van 300.000 behandelingen werd in november 2003 vastgelegd in een poging de pandemie tegen 2006 in te dammen.

Er is ook ongerustheid over de mate waarin besmette kinderen medicijnen krijgen. De meeste patiënten zijn vrouwen, ongeveer 10 procent van de geïnfecteerden is kind. Van de 50.000 kinderen die een behandeling nodig hebben, krijgen momenteel slechts 10.000 die effectief, aldus Hassan.

Aan geldgebrek ligt het niet, zegt Zackie Achmat van de ngo Treatment Action Campaign (TAC) in Kaapstad. In juni 2005 prees de Wereldgezondheidsorganisatie (WGO) Zuid-Afrika omdat het tegen 2008 830 miljoen euro wil uitgeven aan de verspreiding van anti-retrovirale geneesmiddelen (ARV’s). En dat is verreweg het grootste budget dat een land met een laag of middellaag inkomen aan ARV’s besteedt.

Zoals Achmat het ziet, knelt het elders. Het grootste probleem is dat we in Zuid-Afrika een president hebben die niet gelooft dat HIV aids veroorzaakt. President Thabo Mbeki zette publiekelijk vraagtekens bij dat verband, wat volgens Achmat de pogingen om de pandemie onder controle te krijgen ondermijnt.

Een ander probleem is het tekort aan artsen en verplegend personeel. We betalen ons verplegend personeel te weinig, we laten ze te hard werken, we stelen Zambiaanse en Oegandese verpleegsters en Groot-Brittannië steelt die van ons, verduidelijkt Achmat.

Sinds 1990 zouden al 100.000 medisch geschoolden, onder wie de helft dokters, Zuid-Afrika verlaten hebben.

Kim Teversham van het in Kaapstad gevestigde CareWorks, een bedrijf dat HIV-testen uitvoert en behandeling aanbiedt, houdt er dezelfde mening op na. Het geld is er, de geneesmiddelen zijn er, het is de menselijke component die nog ontbreekt.

Bij gebrek aan een door de overheid betaalde behandeling, blijven veel Zuid-Afrikanen verstoken van medicatie. De meest gangbare behandeling komt uiteindelijk op 54 euro per maand, te duur voor een bevolking waarvan naar schatting de helft onder de armoedegrens leeft. (JVP/JS)