Hoge goudprijzen zetten aan tot hoge risico's

 “De lichamen waren niet verbrand, de mijnwerkers zijn gestikt door gas of rook van de brand”, zegt Tom Smith, hoofd van Harmony Eland, de vestiging in het noordoosten van Zuid-Afrika waar de ramp gebeurde. De lijken werden ontdekt door bedienden die water aan het pompen waren. Andere illegale mijnwerkers moesten hen naar boven dragen van op dieptes die volgens Smith tot 1,4 km gaan. “Harmony zou zijn mijnwerkers nooit zo diep sturen, omdat het er zo gevaarlijk is”, aldus Smith. De ramp geeft een negatief beeld over de veiligheid in sommige Zuid-Afrikaanse mijnen.

Favoriete plek

Harmony kan zich echter geen negatief imago permitteren. Het bedrijf is Zuid-Afrika’s derde grootste goudproducent. Maar het is ook de favoriete plek voor illegale mijnwerkers, in vergelijking met andere collega’s. Het bedrijf werkt volgens een strategie die oude, ongewilde gouden schachten en mijnen opkoopt, waardoor de mijnwerkers gemakkelijk ongezien goud kunnen rapen. Mijnbedrijven worden wel vaker beschuldigd voor schending van de mensenrechten en voor milieuschade. Bovendien liet de regeringspartij ANC (Afrikaans Nationaal Congres) weten dat de dood van elke mijnwerker er een teveel is en dat de goudproducenten de veiligheid van hun arbeiders als prioriteit moeten stellen. “Alleen ‘zerotolerantie’ kan leiden tot economische groei”, zegt het ANC. Door de recente gebeurtenissen heeft Harmony 294 illegale werkers aangehouden en noemt zichzelf ‘succesvol’ in het bestrijden van “criminele, illegale mijnwerkers”.

De ramp geeft een negatief beeld over de veiligheid in sommige Zuid-Afrikaanse mijnen.

Dirty job

Minister van mijnbouw Susan Shabangu zegt dat de regering onwettige mijnexploitatie niet zal tolereren, maar drukt wel haar medeleven uit. “Het zijn mensenlevens die verloren zijn. Kinderen zijn wees geworden en vrouwen blijven achter als weduwe”, zegt ze. Tom Smith reageert harder: “de mensen die gestorven zijn in Eland maken deel uit van goed georganiseerde syndicaten en bevinden zich beneden aan die ketting. Ze zijn de infanterie die de ‘dirty job’ doen.

Plaag

Illegale mijnwerkers vormen al langer een gevaarlijke plaag voor ’s werelds tweede grootste goudproducent Zuid-Afrika. Ze kopen de bewaking om of sluipen er onopgemerkt voorbij en komen pas kilometers verder buiten. Soms blijven ze zelfs maanden ongezien onder de grond. In de Zuid-Afrikaanse mijnen komen jaarlijks zo’n 200 mensen om het leven. De reden waarom ze hun leven op het spel zetten in het labyrint van de mijnen, zijn de hoge goudprijzen.