Importkip nekt Ghanese boeren

In 2002 importeerde Ghana 26.000 ton kip, voor het overgrote deel uit de Europese Unie. In 2004 was de import gestegen naar bijna 40.000 ton. De jaarlijkse importrekening ligt momenteel rond 25 miljoen euro. In 1992 kwam 95 procent van de kip voor de binnenlandse markt van Ghanese boeren, in 2002 was dat nog slechts 11 procent.

Waarom moet een kip die in Groot-Brittannië tussen vier en vijf pond opbrengt, hier verkocht worden voor anderhalve pond, ondanks vervoers- en verwerkingskosten?, zegt Ernest Owusu-Afari, directeur van Afariwaa Farms, een van de weinige nog overgebleven lokale pluimveebedrijven. Dat kan alleen door een subsidiebeleid dat Britse boeren de gelegenheid geeft hun overschot goedkoop te exporteren.

Het ooit bloeiende bedrijf draait nog maar op 10 procent van de capaciteit. Er gingen veel banen verloren als gevolg van gestegen productiekosten. De eigenaren van het bedrijf overwegen om het slachthuis te sluiten. Voor honderden kleine kippenboeren bleek de goedkope import van kip funest. Je kunt alleen nog maar kippen voor jezelf houden, niet meer voor de markt, zegt Joyce Armah, een pluimveehoudster aan de rand van Accra. De buitenlandse kip verkoopt beter. Dat is begrijpelijk, want om een of andere reden is die kip meestal groter en goedkoper.

Goedkope import richt niet alleen schade aan in de pluimveesector. De textielindustrie in Ghana, die gebukt gaat onder hoge productiekosten, kreeg een klap van de legale en illegale import van goedkoop textiel uit China. Daarnaast is de plaatselijke rijstindustrie bijna verdwenen. Volgens de Voedsel- en Landbouworganisatie van de Verenigde Naties (FAO), geeft Ghana jaarlijks een miljard euro uit aan import van rijst. Die import steeg van 121.000 ton in 1993 naar 507.600 ton in 2002.

De geleidelijke neergang van de textiel, pluimvee en rijstsector kostte tot nu toe 5.000 mensen hun baan. Onze vaak nog zwakke bedrijven kunnen niet concurreren met de grote exporteurs in Noord en Zuid-Amerika, Azië en Europa, zegt Kofi Davoh, secretaris-generaal van de Vakbond voor Werknemers in de Industrie, Commercie en Financiën. De overheid moet hier echt iets aan doen.

De autoriteiten zijn echter huiverig voor protectionistische maatregelen. Zij beweren dat de lokale industrie niet genoeg produceert om te voldoen aan de binnenlandse vraag. Een plan uit 2003 om 40 procent belasting te heffen op importkip, werd nooit uitgevoerd. Sommige Ghanezen vragen zich af of hun land het voorbeeld van Nigeria niet moet volgen. Dat land beperkt de import van producten zoals textiel, kip, plastic en rijst, ook als ze uit West-Afrikaanse buurlanden komen.

Wat Nigeria doet is tot op zekere hoogte te verdedigen, zegt Tetteh Homeku, programmamanager van het Third World Network Africa, een ngo die lobbyt voor vrije en gelijke handel voor ontwikkelingslanden. Er zijn verschillende mogelijkheden om de lokale boeren te helpen: subsidies, goedkope leningen, hogere importtarieven of importquota’s. Er moet onderzocht worden wat de beste mogelijkheden zijn voor de lokale industrie.

Volgens het Third World Network kunnen Afrikaanse landen de Millenniumdoelstellingen van de Verenigde Naties (MDG’s) alleen halen als ze hun lokale industrie beschermen. Alleen dan is economische groei mogelijk. Hoe kunnen mensen die hun banen en inkomstenbronnen kwijtraken, betalen voor broodnodige voorzieningen als onderwijs en gezondheidszorg?, vraagt Homeku.

De acht MDG’s werden in 2000 door de wereldleiders aangenomen op de Millenniumtop in New York. Zij beloofden zich in te zetten voor het halveren van de armoede en honger in de wereld, basisonderwijs voor iedereen, seksegelijkheid en het verminderen van kinder- en moedersterfte. Ook werden doelen geformuleerd voor bestrijding van ziekten, een duurzaam milieubeleid en een eerlijker internationaal handelssysteem. Al die doelen zouden voor 2015 bereikt moeten zijn. (JS/PD)