Islamitische banken herontdekken de armen

De Kamer van Koophandel van Rawalpindi liet zich inspireren door Akhuwat (Broederschap), een non-profit organisatie in Lahore die al vijf jaar renteloze leningen toestaat aan arme Pakistani. Akhuwat heeft het over bevrijdingsleningen - de kleine bedragen halen de klanten uit de klauwen van woekeraars of laten hen toe te ontsnappen aan de armoede.

Shamim Akhtar is één van de klanten van Akhuwat. Vorig jaar moest haar dochter dringend in het ziekenhuis worden opgenomen. Akhtars man had geen werk, en ze zag geen andere oplossing dan snel 20.000 roepie (270 euro) te lenen om de rekeningen te betalen. Ze viel in handen van een woekeraar, die haar 200 procent interest aanrekende. Na 18 maanden had ze al 36.000 roepie aan interesten terugbetaald, maar de hoofdsom bleef ongewijzigd.

Toen hoorde ze van Akhuwat. Een van hun medewerkers vergezelde mij naar het kantoor van de woekeraar en betaalde mijn schuld in één keer af. Ik heb me nog nooit zo opgelucht gevoeld. Nu betaal ik Akhuwat 1000 roepie (13 euro) per maand terug, en binnen 20 maand is mijn lening afbetaald.”

We mikken op de armsten van de armsten, mensen die zelfs niet in aanmerking komen voor microkrediet, zegt Amjad Saqib, de directeur van Akhuwat. Kleine leningen zijn de voorbije jaren in Azië een doeltreffend instrument gebleken om arme mensen in staat te stellen een handeltje te beginnen of zich via andere investeringen op te werken. Maar de meeste banken of organisaties die microkrediet toestaan, rekenen wel interest aan en eisen in principe dat de hoofdsom helemaal wordt terugbetaald. Akhuwat stelt zich soepeler op, waardoor het ook de grootste bedelaars kan helpen.

De filosofie van Akhuwat is gebaseerd op het islamitische principe van de qarze-e-hasna – noodlijdende mensen helpen met een renteloze lening is beter dan liefdadigheid. Directeur Saqib is er trots op dat zijn organisatie draait met geld dat in Pakistan wordt opgehaald. Akhuwat begon met een startgift van 10.000 roepie (140 euro), maar nu beheert de organisatie 70 miljoen roepie (916.000 euro). De bekendste donor is president Pervez Musharraf.

Akhuwat heeft intussen acht vestigingen, die allemaal vanuit moskeeën werken. Dat is goedkoop – huur moet de organisatie er niet betalen. De omgeving blijkt geen klanten weg te houden. Pakistaanse vrouwen bidden weinig buitenhuis, maar ze maken wel de helft van het Akhuwat-cliënteel uit. Ook niet-moslims vinden de weg.

Het voorbeeld van Akhuwat vindt navolging. In Peshawar, de hoofdstad van de Noordwestelijke grensprovincie, is een andere organisatie begonnen met renteloze leningen voor arme stedelingen. In Multan staat een kerkelijk initiatief kort voor de start.

Akhuwat heeft intussen voor een Pakistaanse primeur gezorgd. In Heera Mandi, de beruchte hoerenbuurt van Lahore, helpt de organisatie nu ook prostituees. 25 vrouwen die uit het beroep wilden stappen, kregen een lening om stalletjes met voedingswaren of snoep, sigaretten en betelnoten te kunnen beginnen. (PD)