Kenia introduceert rondtrekkende scholen voor nomadenmeisjes

De meeste bevolkingsgroepen in het noordoosten van Kenia hebben een nomadische levenswijze en zijn voor hun inkomen en overleven afhankelijk van hun dieren. “Die nomadische manier van leven zorgt ervoor dat ouders hun zonen naar school sturen en hun dochters thuis houden om voor de dieren te zorgen”, zegt Nur Ibrahim Abdi, de nummer twee van de Onderwijsadministratie in het district Garissa.

De elfjarige Nadia Yusuf bijvoorbeeld zorgt voor een kudde van 100 geiten terwijl haar drie broertjes in de klas zitten. “We trekken van de ene waterplaats naar de andere. Als een put droog staat, trekken we verder en blijven we daar enkele dagen kamperen ,terwijl de geiten eten en drinken”, legt ze uit.

Volgens de onderwijsadministratie van Garissa gaan maar half zoveel meisjes naar school als jongens. In 2007 bijvoorbeeld waren er 14.867 jongens en 7120 meisjes ingeschreven. “Dit is een ernstig probleem”, zegt Abdi. “We kunnen het ons niet veroorloven de meisjes te verliezen op een moment dat we naar universeel basisonderwijs zouden moeten gaan”.

Hij verwijst daarbij naar het tweede van de acht Millenniumdoelen die de internationale gemeenschap in 2000 formuleerde. Tegen 2015 zou elk kind naar de lagere school moeten gaan.

Om de meisjes te helpen zijn er sinds kort vijf rondtrekkende scholen in Garissa. Ze trekken net als de nomadenfamilies van waterput naar waterput en hebben erg flexibele openingsuren. Het aanbod is echter onvoldoende voor een gebied als Garissa, dat met 33.620 vierkante kilometer ietsje groter is dan België. Daarom wil het ministerie binnenkort tien extra reizende scholen openen. “Dat zou ervoor moeten zorgen dat meisjes, ook als ze de dieren hoeden, naar school kunnen gaan”, zegt Salas Muhammed Adan, een assistent-bestuurder voor het gebied.

Huwelijk in ruil voor geiten

Naast de traditionele werkverdeling zijn er ook nog de vroege huwelijken die meisjes van de schoolbanken houden. “Ouders halen hun dochters soms van school om ze uit te huwelijken aan oudere mannen in ruil voor vee en geiten. Sommige meisjes zijn nog geen tien jaar”, zegt Adan.

De bestuurder krijgt elke maand een tiental dergelijke zaken op zijn bureau, en gebruikt de wet op de kinderbescherming uit 2001 om zowel de ouders als de echtgenoot te straffen. Meestal krijgen ze een boete of gemeenschapsdienst opgelegd. De meisjes worden terug naar school gestuurd.

De vroege huwelijken zijn een hardnekkige gewoonte, maar volgens Adan schrikken de straffen toch veel ouders af. Het nadeel is dat de huwelijken die vroeger in alle openheid plaatsvinden, nu geheim worden gehouden. Om daar wat aan te doen heeft de overheid lokale gemeenschapsorganisaties gevraagd om extra waakzaam te zijn en wantoestanden te komen melden. “We zijn begonnen met een campagne van deur tot deur om de boodschap te verspreiden”, zegt Fariah Said, voorzitster van het Assalam Muslum Women Forum.

Een ander initiatief is de jaarlijkse Desert Run, een loopwedstrijd in de noordoostelijke woestijnen van Kenia. Het doel van het evenement, dat dit jaar plaatsvond in Garissa, is fondsen te werven en aan bewustmaking te doen om het belang van onderwijs voor meisjes te benadrukken. “We moeten snel iets ondernemen om evenveel jongens als meisjes in school te krijgen. De deadline voor de Millenniumdoelen (2015, nvdr) komt steeds dichterbij.”