Koffieproducenten voelen crisis nauwelijks

De vraag naar landbouwproducten als bananen en koffie heeft volgens de economische theorie meer te lijden in een periode van recessie dan de afzet van essentiële levensmiddelen als graan. Verbruikers die minder geld hebben, zullen niet gauw minder brood of rijst gaan eten, maar kunnen wel bezuinigen op luxeproducten. Dat zou slecht nieuws zijn voor de koffieproducerende ontwikkelingslanden, die samen meer dan 11 miljard euro per jaar verdienen aan de koffie die ze exporteren.

Vraag stijgt

Gelukkig blijkt koffie een van de grondstoffen die het minst getroffen wordt door de huidige economische crisis. Sinds september 2008 is de internationale koffieprijs met ongeveer 20 procent gedaald, maar experts maken zich geen zorgen. “De vraag stijgt”, zegt Christian Meeus, directeur internationale relaties van de transnationale koffiehandelaar Efico in Antwerpen. Meeus maakt zich sterk dat de handel in koffie “geen directe gevolgen voelt van de crisis.” Volgens hem zorgt alleen de kredietschaarste voor wat problemen in de sector.

De koffiesector staat er goed voor, gelooft ook Néstor Osorio, de directeur van de Internationale Koffieorganisatie (ICO). De internationale vraag is de voorbije jaren met gemiddeld 2,5 procent per jaar toegenomen. Wereldwijd worden er nu per jaar 130 tot 135 miljoen zakken koffie geproduceerd, terwijl het verbruik ongeveer 130 miljoen zakken bedraagt.

Een eerste studie die de ICO deed maken over de mogelijke gevolgen van de crisis, komt tot de conclusie dat het verbruik niet sterk zal dalen. Misschien moeten de aanbieders van exclusieve koffiesoorten hun prijzen wat bijstellen, maar zowel Osorio als Meeus gaan ervan uit dat koffie door de meeste gebruikers als een basislevensmiddel bekeken wordt waarop niet bezuinigd wordt.  

Crisis

De eerste jaren van dit decennium maakten de koffieproducerende landen nog een zware crisis door. Overproductie deed de prijzen dramatisch dalen tot veel boeren zelfs hun productiekosten niet meer terugverdienden. De productie in Afrikaanse landen als Ivoorkust, de Democratische Republiek Congo, Oeganda en Angola liep met 20 procent terug. In Mexico en Centraal-Amerika moesten ongeveer 400.000 landarbeiders wegtrekken naar de steden of naar de VS omdat ze geen werk meer vonden op de koffieplantages.

Vanaf 2004 begonnen de internationale koffieprijzen weer aan te trekken, en die trend zette zich door tot kort voor het einde van vorig jaar. Nu kost een pond (454 gram) koffie 1,15 tot 1,20 dollar (86 tot 90 eurocent). Volgens Osorio is dat voldoende om de aanleg van nieuwe plantages of investeringen in bijkomende verwerkingsinstallaties aan te moedigen.

Osorio acht het mogelijk dat er dit jaar minder koffie geproduceerd zal worden dan er verbruikt wordt. Omdat de voorraden van de producentenlanden vrijwel verdwenen zijn, kan dat de prijzen aanjagen. Invoerders in de belangrijkste verbruikerslanden en koffieroosters hebben wel nog ongeveer 20 miljoen zakken in voorraad.