"Kremlin vindt migrantenvijand uit"

Eerder deze maand kwamen in de stad Biryulyovo duizend mensen op straat om te protesteren tegen de moord op een jongeman, naar verluidt door een migrant. De demonstranten vernielden auto’s en winkels en raakten slaags met de politie.

Het Kremlin reageerde met de arrestatie van meer dan duizend vermeend illegale migranten, en er wordt gewerkt aan nieuwe wetten om de immigratie te beperken. Van de bijna vierhonderd opgepakte demonstranten werd de overgrote meerderheid vrijgelaten zonder verdere vervolging.

Vijandbeeld

Hoewel de maatregelen op steun kunnen rekenen bij de bevolking, zijn mensenrechtengroeperingen kritisch. “Het Kremlin probeert de publieke opinie te manipuleren door een ‘vijand’ te gebruiken om de aandacht af te leiden van de ontevredenheid bij de bevolking”, zegt Tanya Lokshina van Human Rights Watch.

De voorbije jaren groeide de xenofobie in Rusland, met name in de grote steden die veel migranten uit de voormalige Sovjetrepublieken aantrekken. De migranten leven vaak geïsoleerd in hechte gemeenschappen, en worden door de autochtone Russen verdacht van criminaliteit.

Volgens cijfers van de Russische overheid zijn buitenlanders verantwoordelijk voor een vijfde van alle misdrijven in Moskou. Lokale politici zijn er als de kippen bij om daar politiek kapitaal uit te slaan. Burgemeester Sergey Sobyanin werd verkozen na een campagne die openlijk tegen migranten gekeerd was.

De openlijke xenofobie van politici is een nieuwe ontwikkeling. Tot nog toe bleef de overheid voorzichtig omdat ze racisme als een potentiële explosieve bedreiging voor de stabiliteit in het land zag. Maar de groeiende ontevredenheid bij de bevolking over de corruptie en de onverschilligheid van de overheid voor de problemen van gewone Russen leidt tot een verschuiving.

Homoseksuelen

Niet enkel migranten vormen een doelwit. Ook homoseksuelen krijgen in groeiende mate te maken met discriminatie en vervolging. Eerder dit jaar keurde het Russische parlement een controversiële wet goed die de promotie van homoseksualiteit verbiedt. Er is een nieuwe wet in de maak die de overheid het recht geeft om kinderen weg te halen bij homoseksuele koppels.

“De overheid heeft moedwillig de vijandigheid tegen verschillende groepen gestimuleerd”, zegt Dmitry Oreshkin, politiek analist bij de Russische Wetenschapsacademie. Hij wijst er op dat 84 procent van de Russen voorstander is van een visumplicht voor migranten uit de Kaukasus en Centraal-Azië, en dat het Kremlin die steun zal aanwenden voor een grootschalige autoritaire aanpak, die vervolgens ook gebruikt kan worden tegen andere minderheden en politieke tegenstanders.