“Lastertoerisme” bedreigt persvrijheid

Dit was laatst het geval voor twee Oekraïense nieuwsorganisaties die kritiek hadden geuit aan het adres van Rinat Akhmetov, één van de rijkste zakenmannen van het land. Kyiv Post bood snel publiek haar verontschuldigingen aan voor de “valse” aantijgingen en de nieuwssite Obozrevatel werd bij gebrek aan verdediging veroordeeld tot een schadevergoeding van ongeveer 60.000 euro.
Niet alleen de persvrijheid wordt bedreigd door het fenomeen: ook mensenrechtenorganisaties lopen gevaar. De Amerikaanse ngo Human Rights Watch (HRW) werd onlangs aangeklaagd door advocaten van een betrokkene bij massamoord. HRW zag zich verplicht duizenden pond te betalen voor de verdediging, al twijfelde het niet aan de accuraatheid van haar rapport. Volgens de Engelse laster- en eerroofwet moet de aanklager namelijk enkel aantonen dat er sprake is van eerroof, waarna de beschuldigde verplicht is zijn aantijgingen te bewijzen.
Dit kost ngo’s handenvol geld en vormt een aanzienlijk probleem voor organisaties in repressieve en gewelddadige regimes waar de identiteit van informanten best geheim wordt gehouden. Tijdens een recent debat in het Britse Lagerhuis noemde het Britse parlementslid Denis McShane lastertoerisme een ‘internationaal schandaal’ en ‘een belangrijke aanval op de vrijheid van informatie’.
Volgens het parlementslid ‘zweren advocaten en rechtbanken samen om onafhankelijke berichtgeving over de rijkste en machtigste mensen van deze aarde stop te zetten.’
De Londense advocaat Mark Stephens zal de zaak binnenkort voorleggen aan het Europese Hof voor de Rechten van de Mens. Daar wil hij aantonen dat de schadevergoedingen die in Engelse rechtbanken worden uitgesproken buiten proportie zijn. Dat is echter niet voldoende, aangezien hij de absurd hoge kosten van Londense processen onbesproken zal laten.