Massale hongerstaking in Turkse gevangenissen

Zeventig Koerdische gevangenen begonnen 12 september met de hongerstaking. Sindsdien is het aantal deelnemers snel gegroeid. Het Turkse Ministerie van Justitie spreekt van 682 hongerstakers, terwijl onofficiële cijfers over ongeveer duizend gevangenen spreken. De meesten worden verdacht van banden met de PKK en zitten al jaren opgesloten zonder enige vorm van proces. PKK is de Koerdische Arbeiderspartij die door verschillende organisaties als ‘terroristisch’ werd bestempeld.

De gevangenen eisen meer culturele en politieke rechten voor de Koerdische gemeenschap. Concreet willen ze dat het onderwijs ook in het Koerdisch mag gegeven worden en dat Koerden zich in hun moedertaal kunnen verdedigen voor de rechtbank. Daarnaast willen de hongerstakers ook betere levensomstandigheden in de gevangenissen en huisarrest of zelfs vrijlating voor PKK leider Abdullah Ocalan. Hij zit al sinds 1999 opgesloten in een Turkse gevangenis op het eiland Imrali in de Zee van Marmara.

Show

Volgens mensenrechtenorganisaties dringt de tijd. Zij zeggen dat de gezondheidssituatie van de gevangenen snel achteruit gaat. De hongerstakers mogen wel gezouten en gezoet water drinken en vitamines innemen, maar gezien de hongerstaking al bijna zestig dagen gaande is, blijkt dat onvoldoende. Volgens TTB, de medische vereniging waarbij meer dan tachtig procent van de Turkse dokters is aangesloten, zal een menselijk lichaam na veertig dagen hongerstaking blijvende schade ondervinden. ‘Na zestig dagen kunnen er doden vallen’, aldus TTB.

De Turkse Premier Erdogan zei enkele dagen geleden nog dat het allemaal show was en dat het eigenlijk maar ging om één hongerstaker. Later beschuldigde hij de leiders van PKK. ‘Terwijl de PKK leiders lamskebab eten, bevelen ze de gevangenen te sterven van de honger. Je kan de staat niet chanteren door te sterven’, aldus Erdogan.

Demonstraties

De pro-Koerdische partij BDP (Partij voor Vrijheid en Democratie) heeft haar steun al betuigd aan de actie. Enkele BDP leden van het Parlement hebben zich deze week aangesloten bij de hongerstaking. Daarnaast houden ze samen met andere pro-Koerdische leden van het Parlement en families van de gevangenen demonstraties. De demonstraties hebben ondertussen al geleid tot zware gevechten tussen betogers en de Turkse politie. Volgens Sureyya Onder, Parlementslid voor BDP, is de opstart van nieuwe vredesonderhandelingen de enige manier om de hongerstaking te beëindigen.

Ook de Progressieve Alliantie van Socialisten en Democraten in het Europees Parlement heeft de Turkse overheid gewaarschuwd dat haar onverschilligheid voor de hongerstaking ‘problemen zou kunnen creëren voor relaties tussen de Europese Unie en Turkije’. Europees Commissaris voor Uitbreiding Stefan Füle schreef een brief naar het Turkse Parlement waarin ook hij een oproep deed voor dialoog en onderhandelingen over de kwestie.

Vage anti-terrorismewetgeving

Turkije gebruikt een vage anti-terrorismewetgeving om activisten, advocaten en journalisten te vervolgen. Hierdoor zitten ze vaak lang opgesloten voor hun proces, terwijl ze tijdens die periode geen toegang krijgen tot een advocaat. Volgens het mensenrechtencomité van de Verenigde Naties strookt deze wet niet met de internationale wetgeving.

‘Wij maken ons zorgen over de vage definitie van een terroristische actie en de onaanvaardbare beperkingen op het recht op een proces’, zegt vicevoorzitter Michael O’ Flaherty. Verschillende experten vragen Turkije om de wetgeving, die al sinds 1991 van kracht is, aan te passen aan het Internationaal Verdrag inzake Burgerlijke en Politieke Rechten (BUPO).