Mensenrechten en nationale veiligheid onverenigbaar in Maleisië

De mensenrechten liggen onder vuur in Maleisië. Na de eerste grote oppositiebetoging van 10 november, gevolgd door een betoging tegen discriminatie van etnische Indiërs, wordt de houding van de regering steeds agressiever.
Vorige week werden 31 personen die deelnamen aan de betoging tegen discriminatie, beschuldigd van moord, en afgelopen zondag werden 21 oppositieleden gearresteerd omwille van het organiseren van de “illegale” betogingen. Ook zondagnacht werden zeven personen gearresteerd omdat ze deelnamen aan een mensenrechtenmanifestatie.
Voor elke bijeenkomst van meer dan vier personen is in Maleisië een politievergunning nodig, wat systematisch geweigerd wordt. Om deze reden werd een massale mensenrechtenbetoging die gisteren zou doorgaan, op het laatste moment afgeblazen. De activisten die gisteren toch doorgingen met de betoging, werden gearresteerd en riskeren celstraffen tot dertig maanden.
Als klap op de vuurpijl werd deze morgen oppositieleider Anwar Ibrahim bij thuiskomst uit Istanbul gedurende een half uur vastgehouden door de immigratiedienst. ‘Het is een wanhopige poging om de bevolking te intimideren’, zei Ibrahim na het incident. Ook mensenrechtenadvocaat P. Uthayakumar werd deze morgen gearresteerd en is nog steeds niet vrijgelaten. Uthayakumar was de drijvende kracht achter de demonstratie tegen de discriminatie van Maleisische Hindoes.
Ook Tian Chua, de leider van Anwar Ibrahims rechtvaardigheidspartij, werd gearresteerd nadat hij de politieblokkade voor het parlement negeerde. Chua was op weg om een memo af te leveren waarin zijn partij vroeg om electorale hervormingen. Nog zestien oppositieleden werden deze morgen gearresteerd bij protesten in Kuala Lumpur.   

Illegale arbeid

Volgens analisten is de steeds groter wordende kloof tussen arm en rijk de bron van het groeiende protest. De beschikbaarheid van goedkope buitenlandse werkkrachten heeft gezorgd voor een verarming van ongeschoolde arbeiders. Het aanpakken van illegale arbeid behoort dan ook tot de prioriteiten van de Maleisische regering. De manier waarop dit probleem wordt aangepakt, draagt echter enkel bij tot de instabiliteit van het land.
In 2005 werd de anti-communistische, paramilitaire beweging Rela door de regering van Badawi omgevormd tot een opsporingsbrigade van illegale immigranten. De vereniging beschikt op dit moment over een half miljoen ongetrainde vrijwilligers, wat het totaal aantal politiekrachten en militairen in het land ver overstijgt.
De vereniging neemt bovendien steeds meer taken van de politie en het leger over, zonder het minste respect te tonen voor de mensenrechten. ‘Ze breken binnen in slaapplaatsen voor migranten, brutaliseren de bewoners, persen geld af en nemen gsm’s, kleding en juwelen in beslag. Daarna handboeien ze de migranten en voeren hen af naar kampen voor illegale arbeiders’, rapporteerde Human Rights Watch een half jaar geleden.
Wanneer de migranten niet de nodige documenten kunnen voorleggen, riskeren ze lijfstraffen en een celstraf tot vijf jaar. Sommige gearresteerde migranten zijn als vluchteling erkend bij de VN, maar worden toch opgepakt. Maleisië heeft de VN-vluchtelingenconventie namelijk nooit ondertekend.  

‘Opleiding onnodig’

In het door racisme geteisterde Maleisië kent Rela sinds 2005 een snelle aangroei van nieuwe manschappen. Door deze uitbreiding is het volgens Zaidon Asmuni, directeur-generaal van Rela, niet mogelijk alle vrijwilligers op hun achtergrond te screenen of op te leiden voor ze de straat op gaan om arrestaties uit te voeren.
De vrijwilligers zijn echter dikwijls niet in staat officiële documenten te herkennen en even vaak worden documenten vernietigd om hun brutaliteiten te rechtvaardigen.
In oktober ontstond een diplomatieke rel tussen Indonesië en Maleisië toen Rela een Indonesische student en de vrouw van een Indonesisch diplomaat gevangen had genomen. In beide gevallen bleek dat de Rela-vrijwilligers de gepresenteerde documenten genegeerd hadden.  
Volgens Asmuni is het onnodig de vrijwilligers attent te maken op de beginselen van de mensenrechten: ‘De staatsveiligheid staat op het spel en vraagt een agressieve verdediging. Als je spreekt over mensenrechten, kan je niet spreken over veiligheid.’

Opgejaagd als wild

Na de opsluiting worden de arbeiders vaak afgevoerd naar niemandsland vlakbij de grens met Thailand waar ze opgewacht worden door mensenhandelaars. Voor een ontzagwekkende som worden ze teruggevoerd naar Kuala Lumpur, waar ze opnieuw geconfronteerd zullen worden met Rela. Als ze niet kunnen betalen, worden ze verkocht als werkkrachten op vissersboten of in de prostitutie gedwongen.
De angst voor Rela is zo groot in de steden dat de arbeiders de stad verlaten en hutten bouwen in de jungle rond de stad. Ook hier zijn ze echter niet veilig: ‘Sommige plekken in de jungle worden regelmatig leeggemaakt door de lokale autoriteiten, de inwoners worden weggejaagd, hun woningen geplunderd en soms tot de grond afgebrand’, stelt een recent rapport van Artsen zonder Grenzen.   
Dit jaar werden al meer dan 150.000 arbeiders gecontroleerd. Daarvan werden 30.000 vastgezet en gedeporteerd. In november verklaarde de Maleisische minister van Binnenlandse Zaken, Radzi Sheikh Ahmad, dat Rela de controle zou overnemen over de 14 bestaande detentiecentra voor immigranten en dat de centra zelf zouden worden uitgebreid.