Mexicaanse keuken is werelderfgoed

Op 25 november zal de Unesco, de culturele arm van de Verenigde Naties, voor de derde keer een lijst bekendmaken van cultuuruitingen die deel uitmaken van het werelderfgoed. Op de lijst prijken onder meer al de orale tradities van de Wajapi-indianen in Brazilië en de Zápara-indianen van Ecuador, het carnaval van Oruru in Bolivia en Barranquilla in Colombia en Todos Santos (samenvallend met ons Allerheiligen) in Oaxaca, Mexico.

Voor het eerst heeft een land zijn nationale keuken genomineerd als Meesterwerk van Orale en Immateriële Cultuur. De Mexicaanse cultuursector, de toeristische dienst, fijnproevers en activisten zijn laaiend enthousiast over de nominatie van hun regering.

Ik vind het een uitmuntend initiatief en ik hoop dat het zal lukken, zodat mensen zich meer bewust worden van het belang van onze oude en traditionele keuken en zijn inheems erfgoed, zegt Fortino Rojas, de chef van Don Chon, een beroemd restaurant in Mexico-stad dat talloze culinaire prijzen in de wacht sleepte en zich specialiseert in prekoloniale Azteekse schotels op basis van gegrilde krekels (een populair voorgerecht), ahuahuatles (maden), taco’s gevuld met een maïsschimmel die in andere landen als een plantenziekte wordt beschouwd of zelfs xoloitzcuintle, een hondenras gekweekt door de Azteken.

In zijn motivering bij de nominatie argumenteert Mexico dat maïs, dat afkomstig is uit Mexico en er basisvoedsel is, verbonden is met de creatiemythen van Midden-Amerika, de harmonieuze houding tegenover de natuur, en eeuwenoude uitdrukkingen van sociale verbintenissen: feesten, zaad- en oogstkalenders, begrafenisgebruiken en andere indiaanse gebruiken. De Mexicaanse keuken is concept en praktijk, tegelijk traditioneel en grensverleggend, uitermate oorspronkelijk en al honderden jaren bewaard gebleven, stelt de aanvraag.

De Unesco stelt als erkenningvoorwaarde dat de cultuuruiting niet alleen uniek is, maar ook bedreigd. Maar dat is de Mexicaanse keuken ook, zeggen ze ter plaatse. Rojas verwijst naar een enorme dreiging van fastfood en ander buitenlands eten, waardoor veel landgenoten hun neus ophalen voor traditioneel voedsel. Volgens boerenactivisten en milieugroeperingen staat de toekomst van maïs onder druk door de komst van genetisch gewijzigde variëteiten, geïmporteerd uit de Verenigde Staten.

De Mexicaanse VN-ambassadeur, Pablo Latapí, merkt op dat erkenning van de Mexicaanse keuken als werelderfgoed als vertrekpunt kan dienen voor andere landen om hun eigen culinaire traditie te laten beschermen.

Nu maar kijken of het VN-panel van 19 experts de Mexicaanse delicatessen slikt. (ADR,PD)